Açıkça söylemek gerekirse, daha önce Layer2'yi anlama düzeyim oldukça yüzeyselydi, sadece Ethereum'un hızını artırmak ya da hesaplamaları off-chain'e taşımak olduğunu düşünüyordum. Ta ki son zamanlarda zkEVM'in temel mantığını araştırana kadar, olayların o kadar basit olmadığını fark ettim - ölçeklendirmenin çözmesi gereken temel sorun "hız mı değil mi" değil, "bütçe nasıl dağıtılacak".

Ethereum şu anda aslında oldukça sıkıntılı. Güvenlik doğrulaması ve işlem yürütmeyi aynı katmanda bir araya getirdi, sonuç olarak: Ne kadar fazla işlem yaparsanız, güvenlik maliyeti o kadar yükseliyor; güvenliği tamamen artırmak istiyorsanız, yürütme verimliliği düşmek zorunda. Bu iki ihtiyaç doğal olarak çatışıyor, ip çekme oyunu gibi birbirlerini geride bırakıyor.

Bir süre önce, zincir üzerindeki büyük bir tıkanıklıkla karşılaştım ve bunu bizzat deneyimledim. Gas ücretleri tavan yaptı, basit bir transfer bile birkaç dakika beklemeyi gerektiriyordu. O anda anladım ki: Ethereum aslında "yüksek frekanslı işlem" için tasarlanmamış; sadece zorla bir yürütme katmanı haline gelmiş. Kaynaklar kısıtlı, kim yüksek fiyat verirse o önce geliyor, küçük yatırımcılar doğrudan dışlanıyor - bu bir teknik yeterlilik meselesi değil, mimari tasarımın temel çelişkisi.

Sonrasında görevleri yürütmek için zkEVM türü çözümlere geçince o boğucu his anında kayboldu. Neden? Çünkü işleri parçalara ayırdı. Güvenlik doğrulama hala Ethereum'a bırakıldı, ancak yürütme ortamı ayrıştırıldı, ayrı bir şekilde optimize edildi ve bağımsız olarak genişletildi. Ethereum sadece en iyi yaptığı şeye - hesaplama katmanı ve güven noktası olmaya - odaklanmak zorunda, yürütme baskısını artık taşımak zorunda değil.

Bu, "kalite kontrol departmanını" ve "üretim atölyesini" ayırmak gibidir. Kalite kontrol, nihai ürünün denetimini üstlenir, üretim hattı ise sipariş miktarına göre esnek bir şekilde kapasitesini ayarlayabilir, iki taraf birbirine karışmaz. Bütçe ve güvenlik bütçesi nihayet ayrıldı, tüm sistemin tavanı da açılmış oldu.