Mỹ đã lên kế hoạch và đánh cắp 127.000 Bitcoin của Trung Quốc?

Một lượng lên tới 127.000 Bitcoin, một doanh nhân bí ẩn ở Campuchia, và sự đối đầu ngày càng căng thẳng giữa hai siêu cường Trung-Mỹ - những yếu tố này đan xen nhau, tạo thành một vụ án tiền điện tử có thể gọi là “Rashomon”. Gần đây, cơ quan an ninh mạng chính thức của Trung Quốc đã công khai cáo buộc chính phủ Mỹ lập kế hoạch và đánh cắp tài sản này, trong khi Mỹ khẳng định đây là hành động tịch thu hợp pháp nhằm chống tội phạm xuyên quốc gia. Vậy, khối Bitcoin trị giá hàng trăm tỷ đô la này thực sự thuộc về ai? Đằng sau đó ẩn chứa những cuộc đấu tranh địa chính trị và cuộc chiến về chủ quyền số nào?

Cáo buộc của Trung Quốc

Điểm bùng phát của sự kiện bắt nguồn từ một báo cáo phân tích kỹ thuật được Trung tâm Xử lý Khẩn cấp Virus Máy tính Quốc gia Trung Quốc (CVERC) công bố. Báo cáo này chỉ rõ chính phủ Hoa Kỳ là kẻ đứng sau vụ trộm Bitcoin lớn xảy ra vào cuối năm 2020 tại mỏ “LuBian” (Đường bên).

Theo mô tả trong báo cáo, vào ngày 29 tháng 12 năm 2020, trong vòng chưa đầy hai giờ, hơn 127.000 đồng Bitcoin đã được chuyển ra khỏi ví của mỏ LuBian. Vào thời điểm đó, số Bitcoin này có giá trị khoảng 3,5 tỷ USD, trong khi tính theo giá đồng coin hiện nay, giá trị đã tăng vọt lên khoảng 15 tỷ USD. Chủ sở hữu thực sự của tài sản này được cho là Chen Zhi, người đứng đầu Tập đoàn Hoàng gia Campuchia (Prince Group).

Nghi ngờ cốt lõi mà phía Trung Quốc đưa ra liên quan đến hướng đi tiếp theo của số Bitcoin bị đánh cắp này. Trong gần bốn năm sau khi bị đánh cắp, số tài sản khổng lồ này hầu như hoàn toàn ở trạng thái “ngủ đông”, ngoại trừ một vài lần chuyển khoản thử nghiệm không đáng kể, chưa từng có sự di chuyển hoặc thực hiện quy mô lớn. CVERC cho rằng, hành động này hoàn toàn không phù hợp với logic của các tổ chức hacker thông thường đang vội vàng muốn biến tiền thành hiện thực, mà lại giống như hành động của một “tổ chức hacker cấp quốc gia” có kế hoạch dài hạn và kiên nhẫn. Họ mô tả sự kiện này là một vụ “đen ăn đen” (black eats black) hoặc “nội chiến giữa những kẻ trộm” (thieves falling out), ngụ ý rằng chính phủ Mỹ trước tiên đóng vai trò như một “kẻ trộm”, đã đánh cắp tài sản, và sau đó xuất hiện dưới hình thức của một nhà thực thi pháp luật.

Điều khiến phía Trung Quốc càng tin tưởng vào phán đoán của mình là, dựa trên phân tích dữ liệu trên chuỗi, số Bitcoin đã ngủ yên này đã được chuyển tập trung đến nhiều địa chỉ ví mới từ tháng 6 đến tháng 7 năm 2024. Và những địa chỉ này, sau đó đã được nhiều công ty phân tích blockchain (như Arkham Intelligence) xác định rõ ràng là “Chính phủ Mỹ: Tài sản bị tịch thu của Trần Chí”.

Do đó, logic kể chuyện của Trung Quốc là: Chính phủ Mỹ đã kiểm soát lô Bitcoin này thông qua các phương pháp hack từ năm 2020, và kiên nhẫn chờ đợi nhiều năm, cho đến năm 2025 mới thông qua việc kiện Trần Chí để cố gắng “hợp pháp hóa” hành vi “trộm cắp” năm đó, hoàn thành việc chiếm đoạt công khai tài sản.

Phản bác của Mỹ

Tuy nhiên, mặt khác của câu chuyện thì hoàn toàn khác. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) đã chính thức công bố vào tháng 10 năm 2025 rằng họ đã khởi tố vụ án hình sự đối với Chủ tịch Tập đoàn Thái Tử, Trần Chí, và đã tịch thu thành công hơn 127.000 đồng Bitcoin.

Theo cáo trạng của phía Mỹ, Trần Chí và tập đoàn Thái Tử mà ông dẫn dắt bị nghi ngờ có liên quan đến một loạt các hoạt động tội phạm xuyên quốc gia nghiêm trọng, bao gồm tổ chức lừa đảo viễn thông quy mô lớn (còn gọi là vụ lừa đảo “giết heo”), rửa tiền, lao động cưỡng bức, v.v. Bộ Tư pháp Mỹ tuyên bố rằng Trần Chí đã lợi dụng Tập đoàn Thái Tử và nhiều công ty vỏ bọc ở nước ngoài thông qua các kế hoạch đầu tư mã hóa phức tạp để lừa đảo một lượng lớn nhà đầu tư, bao gồm cả công dân Mỹ, và đã rửa tiền từ số tiền thu được bất hợp pháp thông qua các bể khai thác như LuBian.

Do đó, theo chính phủ Mỹ, hành động này là vụ tịch thu tài sản tiền điện tử lớn nhất trong lịch sử Mỹ, là một hành động thi hành công lý nhằm chống lại tội phạm tài chính toàn cầu và bảo vệ các nạn nhân. 127.000 đồng Bitcoin bị tịch thu là “tài sản bất hợp pháp” của nhóm tội phạm Trần Chí, việc thu giữ chúng là điều hiển nhiên.

Đối với việc làm thế nào để có được quyền kiểm soát đối với một loạt các khóa bí mật Bitcoin này, chính phủ Hoa Kỳ đã không tiết lộ các chi tiết kỹ thuật cụ thể trong các tài liệu công khai, điều này thường là thói quen của các cơ quan thực thi pháp luật khi xử lý các vụ án tương tự, nhằm bảo vệ các phương pháp điều tra của họ không bị lộ. Quan điểm của phía Mỹ rất rõ ràng: đây không phải là hành vi trộm cắp, mà là việc tịch thu tài sản hợp pháp dựa trên bằng chứng tội phạm xác thực.

Thời gian sự kiện

Để làm rõ những rắc rối này, chúng ta cần xem lại các điểm chính của toàn bộ sự kiện theo trình tự thời gian: Mùa xuân năm 2020: C Pool LuBian bắt đầu hoạt động và nhanh chóng trở thành mỏ Bitcoin lớn thứ sáu thế giới. Ngày 29 tháng 12 năm 2020: Hơn 127.000 Bitcoin đã bị đánh cắp từ ví của mỏ LuBian. Phân tích kỹ thuật sau này chỉ ra rằng điều này có thể liên quan đến việc mỏ đã sử dụng bộ sinh số ngẫu nhiên yếu để tạo ra khóa riêng, dẫn đến việc dễ bị tấn công bạo lực. Năm 2021-2024: Bitcoin bị đánh cắp đã ở trạng thái im lặng trong thời gian dài. Trong thời gian này, đã có người (được cho là đại diện của LuBian) gửi tin nhắn đến địa chỉ hacker bằng cách đính kèm thông tin văn bản trong giao dịch (OP_RETURN), cầu xin bên kia trả lại tiền và thảo luận về phần thưởng. Tháng 6-7 năm 2024: Lô Bitcoin này đã được chuyển giao quy mô lớn đến địa chỉ mới sau này được xác nhận là do chính phủ Mỹ kiểm soát. Ngày 14 tháng 10 năm 2025: Bộ Tư pháp Mỹ chính thức kiện Chen Zhi và tập đoàn Thái Tử, và thông báo đã tịch thu lô Bitcoin này. Tháng 11 năm 2025: CVERC Trung Quốc công bố báo cáo, công khai cáo buộc chính phủ Mỹ là kẻ chủ mưu trong vụ trộm năm 2020. Trong khi đó, luật sư của Chen Zhi, Matthew L. Schwartz, cũng đã yêu cầu tòa án Mỹ thêm thời gian để truy tìm lô Bitcoin “đã bị đánh cắp từ năm 2020”, và chỉ trích cáo buộc của chính phủ Mỹ là “gây hiểu lầm nghiêm trọng”.

Tranh chấp xung quanh 127.000 đồng Bitcoin này đã vượt xa ý nghĩa của một vụ án an ninh mạng hay hình sự thông thường. Nó đã trở thành một đấu trường mới trong thời đại tài chính kỹ thuật số giữa Trung Quốc và Mỹ.

Đầu tiên, nó đã chạm đến vấn đề cốt lõi của chủ quyền số. Trung Quốc coi hành động của Mỹ là một thách thức và cướp đoạt trực tiếp đối với chủ quyền tài sản số của mình. Trong quá khứ, các tranh chấp chủ quyền thường tập trung vào các lĩnh vực truyền thống như lãnh thổ và thương mại, nhưng giờ đây, quyền kiểm soát đối với các tài sản toàn cầu và phi tập trung như Bitcoin đang trở thành một chiều kích mới cho sự mở rộng sức mạnh quốc gia.

Thứ hai, sự kiện này có thể có ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường. Nếu số Bitcoin khổng lồ này cuối cùng được xác nhận là dự trữ chiến lược của chính phủ Hoa Kỳ, điều này có thể kích thích thêm các quốc gia khác xem xét việc đưa Bitcoin vào tài sản dự trữ của họ, từ đó ảnh hưởng đến giá trị và sự khan hiếm lâu dài của Bitcoin. Tuy nhiên, sự can thiệp ở cấp quốc gia cũng mang lại sự không chắc chắn, việc nắm giữ tài sản mã hóa có thể có nghĩa là sẽ bị cuốn vào cơn lốc của cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc bất cứ lúc nào.

Cuối cùng, về quyền sở hữu 127.000 đồng Bitcoin này, cả hai bên Trung-Mỹ đều có quan điểm riêng, sự thật vẫn nằm trong màn sương dày đặc. Liệu đây có phải là vụ trộm cắp cấp quốc gia kiểu “đen nuốt đen” của chính phủ Mỹ, hay là hành động thực thi pháp luật chính nghĩa nhằm chống lại các băng nhóm tội phạm xuyên quốc gia? Có lẽ, sự thật nằm giữa hai phía, đầy rẫy những trao đổi lợi ích phức tạp và đấu tranh ngầm. Có thể khẳng định rằng, sự kiện này đánh dấu việc tài sản tiền điện tử đã chính thức nâng tầm từ đầu tư cá nhân và đổi mới công nghệ, trở thành quân cờ quan trọng trong cuộc chơi địa chính trị của các cường quốc. Trong tương lai, cuộc tranh giành quyền kiểm soát tài sản số có lẽ sẽ chỉ diễn ra ngày càng quyết liệt hơn.