Con đường duy nhất của Hong Kong là trở thành thị trường Stablecoin hàng đầu thế giới.

Tác giả: Wang Yang, Bai Liang, tác giả chuyên mục của FT Trung Quốc

Trong bài viết trước ("Sự thất bại và thành công của stablecoin: Tại sao đồng đô la thắng, còn châu Âu thua?") chúng tôi đã phân tích sự đối lập giữa hai thế giới của stablecoin: Hoa Kỳ nhờ vào "trí tuệ mơ hồ" và sức mạnh thị trường đã cho phép USDT, USDC nhanh chóng phát triển, mở rộng thị trường, và sau đó được bảo vệ bởi các quy định hợp pháp, tạo nên đế chế stablecoin đô la ngày nay; trong khi đó, châu Âu và Singapore lại vì "quy định hoàn hảo" mà tự tay bóp nghẹt mầm mống đổi mới của chính mình. Bài học lịch sử rõ ràng và sâu sắc: Trong cuộc đua đổi mới tài chính, thời điểm và hệ sinh thái quan trọng hơn nhiều so với quy tắc hoàn hảo.

Những bài học rút ra cho Hồng Kông là gì? Vào tháng 5 năm nay, quy định về stablecoin của Hồng Kông đã được thông qua tại Hội đồng Lập pháp, có hiệu lực chính thức từ ngày 1 tháng 8, và đã ban hành một loạt hướng dẫn và quy định chi tiết. Sự chú ý toàn cầu đang đổ dồn vào Hồng Kông. Liệu Hồng Kông có cơ hội trở thành một cực tăng trưởng mới trong lĩnh vực stablecoin, thay vì chỉ trở thành một mô hình quản lý như châu Âu và Singapore?

Nói thẳng ra, nếu Hồng Kông tiếp tục đi theo con đường hiện tại - theo đuổi một khuôn khổ quản lý "hoàn hảo", nuôi dưỡng thị trường một cách cẩn thận, và thử nghiệm đổi mới theo từng bước - thì câu trả lời là không. Hồng Kông cần nhận thức được một thực tế tàn nhẫn: trong thế giới stablecoin hiện nay, "đứa trẻ ngoan" chắc chắn sẽ thất bại. Sự thành bại của stablecoin ở Hồng Kông không thể chỉ được coi là một vấn đề quản lý tài chính, mà phải được nâng lên tầm chiến lược tài chính số quốc gia.

Đường lối duy nhất của Hồng Kông không phải là thiết kế một khuôn khổ quản lý hoàn hảo, mà là dốc sức xây dựng một thị trường stablecoin có tính thanh khoản toàn cầu dồi dào nhất, với nhiều ứng dụng nhất và năng động nhất. Và RWA đang phát triển chính là đòn bẩy chiến lược cho stablecoin.

Hồng Kông nên có tầm nhìn cao hơn và tư duy đổi mới hơn để tạo ra một "hành lang stablecoin", từ đó nắm bắt chủ động trong cuộc cách mạng stablecoin, trở thành điểm tựa vững chắc cho chiến lược quốc gia, chứ không phải là một người đi theo thụ động.

Phá bỏ "bẫy quản lý": Chuyển đổi tư duy từ "người quản lý" sang "nhà phát triển thị trường".

Rủi ro lớn nhất hiện nay là Hồng Kông có thể vô tình sa vào "cạm bẫy quản lý". Đây là một kiểu tư duy có vẻ trách nhiệm, nhưng thực chất lại chết người: cố gắng dự đoán và loại bỏ tất cả các rủi ro thông qua việc thiết lập các quy tắc chi tiết. Kết quả, như MiCA của châu Âu đã chỉ ra, là tạo ra một "vỏ bọc tinh vi" - hệ thống hoàn hảo nhưng thị trường lại tàn lụi.

So với châu Âu và Singapore, cấu trúc độc đáo của Hồng Kông mang lại cho nó một tiềm năng vượt trội. Sự phát triển của stablecoin ở Hồng Kông không chỉ giới hạn trong các thí nghiệm quy định địa phương. Các cơ quan quản lý Hồng Kông phải hoàn thành một sự thay đổi tư duy sâu sắc: từ "nhà quản lý tài chính" chuyển sang "nhà phát triển thị trường". Mục tiêu của quy định không nên là "không xảy ra sự cố", mà là "hoàn thành công việc" - trong khi vẫn giữ vững các tiêu chuẩn an toàn tài chính, phát triển một hệ sinh thái thịnh vượng. Điều này có nghĩa là, quy định cần phải trở thành một dịch vụ (Regulation as a Service), với KPI cốt lõi (chỉ số hiệu suất chính) nên là độ sâu thanh khoản của thị trường, số lượng dự án trong hệ sinh thái, và tỷ lệ stablecoin được phát hành bởi Hồng Kông trong việc thanh toán toàn cầu, đặc biệt là trong thanh toán RWA.

Stablecoins là cơ sở hạ tầng thúc đẩy nền kinh tế số, thanh toán xuyên biên giới và DeFi. Hệ quả của việc quản lý quá mức là rõ ràng: các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các dự án khởi nghiệp bị loại trừ bởi các rào cản cao, dẫn đến độc quyền và kìm hãm sự đổi mới đa dạng; stablecoin bị tách rời khỏi hệ sinh thái DeFi, dẫn đến việc Hong Kong bị gạt ra ngoài lề trong làn sóng Web 3, không thể hội nhập vào mạng lưới phi tập trung toàn cầu; hiệu ứng "khoảng cách quy định" nổi bật, các dự án tiềm năng chảy về Mỹ, Dubai hoặc Abu Dhabi và các khu vực pháp lý linh hoạt hơn, khiến Hong Kong tụt lại trong cuộc cạnh tranh tài chính kỹ thuật số.

Để giải quyết tình huống này, Hồng Kông có thể áp dụng quy định phân lớp theo quy định hiện có, phân chia theo quy mô: các stablecoin quy mô lớn, hướng tới công chúng (như do ngân hàng hoặc các ông lớn công nghệ phát hành) có thể được quản lý chặt chẽ về khả năng vốn, công khai dự trữ và các lĩnh vực rủi ro; các stablecoin quy mô nhỏ, thử nghiệm có thể được thử nghiệm trong một "sandbox quy định" tương đối thoải mái, được miễn hoặc hưởng đãi ngộ dễ dãi. Phân loại theo chức năng: stablecoin loại thanh toán nhấn mạnh tính đáng tin cậy; loại đầu tư hoặc thử nghiệm chủ yếu dựa vào công khai và bảo vệ, chứ không phải bị cấm hoàn toàn. Tiến triển theo từng giai đoạn: các công ty khởi nghiệp bắt đầu từ sandbox, và theo sự mở rộng quy mô dần dần chuyển vào quản lý toàn diện, tránh việc "cắt đứt" làm nghẹt thở sức mạnh mới.

Ngoài ra, không gian đổi mới đáng để khám phá táo bạo: hộp cát thường xuyên, cho phép nền tảng phát hành stablecoin nhanh chóng phát triển. Ở đây, Hồng Kông phải thay đổi cách suy nghĩ, biến hộp cát từ "cánh đồng thử nghiệm quy định" thành "cánh đồng thử nghiệm dịch vụ chuyển đổi quy định"; chế độ xác thực linh hoạt, như "đơn giản hóa xác thực giao dịch nhỏ"; tiếp nhận DeFi, phát triển các giải pháp "đóng gói tuân thủ", để stablecoin Hồng Kông vừa tuân thủ quy định, lại có thể lưu thông trong các giao thức toàn cầu. Những biện pháp này sẽ chuyển đổi quy định thành dịch vụ, thúc đẩy Hồng Kông từ "nhà quản lý" thành "nhà phát triển thị trường".

Xây dựng hệ sinh thái chiến lược: RWA

Trong các tình huống ứng dụng của stablecoin, bước đột phá chính của stablecoin ở Hồng Kông là xây dựng thị trường ứng dụng chiến lược - RWA. So với châu Âu và Singapore, điểm khác biệt lớn nhất của khu vực Hồng Kông là nó dựa vào quốc gia sản xuất và thương mại lớn nhất thế giới - Trung Quốc. Năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Trung Quốc đã vượt quá 6,3 nghìn tỷ USD, nhiều năm liên tiếp đứng đầu thế giới. Lợi thế độc đáo của Hồng Kông nằm ở vai trò "liên hệ siêu cấp": có thể kết nối với nền kinh tế thực lớn lao của đại lục Trung Quốc, đồng thời hòa nhập vào thị trường vốn toàn cầu. Lá bài này chắc chắn sẽ được chơi thông qua "Tài sản Thế giới Thực (RWA)".

Sự thành công của stablecoin USD dựa trên giao dịch tài sản ảo. Cơ hội của stablecoin Hong Kong nằm ở sự số hóa tài sản thực.

Hãy tưởng tượng một cảnh như vậy: Một nhà máy ở Đông Quan xuất khẩu một lô hàng trị giá 5 triệu USD sang Brazil, quy trình truyền thống phải dựa vào thư tín dụng USD, SWIFT và nhiều ngân hàng trung gian khác, việc chuyển tiền thường mất từ 2-3 tuần. Nhưng trong mô hình RWA+ stablecoin ở Hồng Kông, khoản phải thu này có thể được mã hóa nhanh chóng, trở thành token RWA và giao dịch trên thị trường toàn cầu. Nhà máy ngay lập tức nhận được tiền, trong khi nhà đầu tư nhận được lợi suất ngắn hạn từ 5%-7% mỗi năm. Toàn bộ giao dịch được thực hiện thông qua stablecoin tuân thủ quy định ở Hồng Kông, hiệu quả, minh bạch và lợi thế chi phí là rất rõ ràng.

Mô hình này mang lại không chỉ là sự nâng cao hiệu quả huy động vốn, mà còn là sự tái cấu trúc của cấu trúc tài chính toàn cầu. Đối với nền kinh tế thực của Trung Quốc, đây là công cụ để giảm chi phí tài chính và nâng cao khả năng cạnh tranh quốc tế; đối với sự quốc tế hóa của đồng Nhân dân tệ, điều này tạo ra nhu cầu về stablecoin không đầu cơ; đối với Hong Kong, đây là cơ hội chiến lược để trở thành trung tâm hạ tầng tài chính số thế hệ mới.

Trong mô hình mới kết hợp tài sản thật (RWA) với stablecoin tại Hồng Kông, khoản phải thu từ giao dịch này được mã hóa trên nền tảng tuân thủ tại Hồng Kông, trở thành một token RWA. Nhà máy ở Đông Quan không cần phải chờ đợi nữa, nó có thể ngay lập tức bán token RWA này trên thị trường thứ cấp cho các nhà đầu tư toàn cầu - chẳng hạn như một văn phòng gia đình ở Dubai đang tìm kiếm lợi suất ngắn hạn và chất lượng cao, ngay lập tức nhận được vốn. Toàn bộ giao dịch, từ việc phát hành RWA, giao dịch, đến việc thanh toán cuối cùng của người mua tại Brazil, hoàn tất thông qua đồng nhân dân tệ offshore phát hành tại Hồng Kông, đô la Hồng Kông, thậm chí là stablecoin đô la Mỹ tuân thủ tại Hồng Kông. Stablecoin ở đây không phải là công cụ đầu cơ, mà là một lớp thanh toán hiệu quả.

Ý nghĩa chiến lược của mô hình này là mang tính cách mạng. Đối với nền kinh tế thực của Trung Quốc, nó cung cấp cho hàng triệu doanh nghiệp xuất khẩu một hiệu suất tài chính và thanh khoản chưa từng có, giảm đáng kể chi phí tài chính và nâng cao khả năng cạnh tranh quốc tế. Đối với chiến lược "giảm thiểu đô la" của quốc gia, nó tạo ra một nhu cầu mạnh mẽ cho stablecoin nhân dân tệ offshore không đầu cơ. Các nhà mua hàng ở Brazil và nhà đầu tư ở Dubai sử dụng stablecoin CNH, không phải vì lý do chính trị hay đầu cơ, mà vì nó mở ra một thị trường tài chính thương mại hiệu quả và có lợi nhuận hơn. Đây là một sự thay thế tự nhiên cho vị thế thanh toán của đô la bằng cách sử dụng công cụ "dễ sử dụng hơn" ở cấp độ kinh doanh. Đối với Hồng Kông, nó sẽ không còn là người theo sau trong lĩnh vực stablecoin, mà là người định hình quy tắc và trung tâm cốt lõi của cơ sở hạ tầng tài chính số thế hệ mới. Tất cả các tài sản thương mại toàn cầu sẽ được tập trung tại đây để được mã hóa và giao dịch.

Tài chính thương mại chỉ là điểm khởi đầu. Các dự án hạ tầng của Trung Quốc, các dự án năng lượng xanh và tín dụng carbon, bất động sản thương mại của Vùng Vịnh Lớn... cho đến các tài sản tuân thủ ở các quốc gia và khu vực khác, đều có thể thông qua nền tảng RWA của Hong Kong, trở thành tài sản kỹ thuật số mà nhà đầu tư toàn cầu có thể phân bổ, và tất cả những điều này sẽ được hỗ trợ bởi stablecoin tuân thủ của Hong Kong.

Tạo ra "Hành lang ổn định tiền tệ Hong Kong"

Thông qua việc hướng dẫn chính sách, quản lý hợp lý và thúc đẩy đổi mới, Hồng Kông có thể tạo ra một "hành lang stablecoin", kết nối hệ thống tài chính Trung Quốc và toàn cầu, trở thành trung tâm đổi mới stablecoin và thanh toán xuyên biên giới của thế giới. Đây không phải là một kênh thanh toán hẹp, mà là một hệ sinh thái đa chiều: kết nối về mặt địa lý giữa nội địa và toàn cầu, về mặt công nghệ kết nối tài chính truyền thống và kỹ thuật số, cung cấp "chứng nhận tuân thủ", hòa nhập thế giới thực và tính thanh khoản của tài sản kỹ thuật số.

Cung cấp giải pháp stablecoin tại tầng giao dịch RWA là phần sáng tạo nhất của hành lang. Hồng Kông đang thúc đẩy việc mã hóa tài sản như trái phiếu, quỹ và năng lượng xanh, trong đó stablecoin là công cụ thanh toán tự nhiên. Đồng thời, nuôi dưỡng quỹ tạo lập thị trường để đảm bảo sự năng động của thị trường.

Trụ cột đầu tiên là đa dạng hóa tiền tệ, thực dụng là vua. Lấy RWA làm cốt lõi, thúc đẩy thực dụng sự phát triển của các đồng stablecoin đa dạng. Stablecoin nhân dân tệ offshore là cốt lõi chiến lược phục vụ tài chính thương mại; stablecoin đô la Hồng Kông là cánh đồng thử nghiệm cho đầu tư tài chính và đổi mới địa phương; còn phải táo bạo đưa stablecoin đô la tuân thủ vào hệ thống, như là "kênh dẫn nước" thu hút dòng tiền toàn cầu trong giai đoạn đầu, cuối cùng phục vụ cho hệ sinh thái RWA.

Trụ cột thứ hai là nhúng vào các tình huống, kích hoạt hệ sinh thái. Chính phủ phải dẫn đầu, tạo ra niềm tin. Quỹ ngoại hối của Cơ quan tiền tệ Hồng Kông và dự trữ tài chính của chính phủ có thể tượng trưng phân bổ 1-2% vào stablecoin đô la Hồng Kông hoặc nhân dân tệ offshore hoàn toàn tuân thủ. Hành động này sẽ phát ra tín hiệu niềm tin vô song, đóng vai trò như "cái chốt giữ biển". Quan trọng hơn, quy định bắt buộc các dự án RWA phát hành tại Hồng Kông phải huy động vốn, giao dịch và thanh toán bằng stablecoin Hồng Kông tuân thủ, sẽ liên kết sâu sắc stablecoin với "ứng dụng sát thủ" của Hồng Kông, tạo ra một hiệu ứng "RWA-stablecoin" mạnh mẽ. Đồng thời, cần thông suốt "mạch máu" thanh toán, thúc đẩy thậm chí yêu cầu các ông lớn thanh toán địa phương như Octopus, Faster Payment, AlipayHK, WeChat Pay HK, tích hợp toàn diện chức năng đổi và thanh toán stablecoin tuân thủ. Khi công dân có thể thanh toán bằng stablecoin một cách liền mạch cho giao thông, mua sắm, thì hệ sinh thái ứng dụng mới thực sự được hiện thực hóa.

Trụ cột thứ ba là đổi mới quản lý, năng động và linh hoạt. Quản lý phải phục vụ sự tăng trưởng của RWA. "Hộp cát quản lý" thường xuyên cho phép các nền tảng phát hành RWA có thể thử nghiệm nhanh chóng; quản lý phân lớp và phân loại cung cấp không gian hợp lý cho các loại RWA và stablecoin khác nhau; đồng thời cần tích cực khám phá các giải pháp "đóng gói tuân thủ" cho phép stablecoin tuân thủ tương tác với các giao thức DeFi toàn cầu, giúp tài sản RWA có được tính thanh khoản toàn cầu.

Kết luận: Tương lai của Hồng Kông, cơ hội của Trung Quốc

Bản đồ stablecoin toàn cầu còn lâu mới được định hình. Hoa Kỳ đã thắng vòng đầu tiên dựa trên giao dịch tài sản kỹ thuật số, nhưng vòng thứ hai dựa trên kinh tế thực và thương mại toàn cầu mới chỉ bắt đầu, và RWA chính là khẩu lệnh.

Hồng Kông không phải đối mặt với vấn đề công nghệ hay pháp lý, mà là vấn đề quyết tâm và tầm nhìn. Là lựa chọn trở thành một "bồn cảnh quản lý" tinh tế nhưng không có trọng lượng, hay là trở thành một "rừng chiến lược" với RWA là động lực, tái cấu trúc toàn cầu hóa?

Câu trả lời hiển nhiên. Hồng Kông phải nắm bắt cơ hội lịch sử thoáng qua này với dũng khí quyết liệt, đặt RWA làm trung tâm tuyệt đối trong chiến lược stablecoin của mình. Bằng cách dẫn đầu thị trường RWA toàn cầu, Hồng Kông không chỉ có thể giành vị trí trung tâm trong thời đại tài chính kỹ thuật số mà còn cung cấp hỗ trợ chiến lược mạnh mẽ nhất cho việc nâng cấp thương mại và quốc tế hóa tiền tệ của quốc gia. Đây mới là tương lai duy nhất của stablecoin Hồng Kông và cũng là đóng góp lớn nhất của nó cho quốc gia.