Người Trung Quốc tại sao không thể giàu hơn ba đời? Người sáng lập Tron 9 năm trước đã tiết lộ sự thật tàn khốc: không phải là vấn đề tiền bạc.

"Tại sao người Trung Quốc không thể giàu có? Dù có giàu cũng không thể vượt qua ba thế hệ?" - Câu hỏi này đã làm phiền không ít doanh nhân và nhà kinh tế học, và trong một buổi thuyết trình cách đây 9 năm, người sáng lập Tron đã đưa ra câu trả lời khiến người nghe lo lắng nhưng lại rất thấu đáo. Doanh nhân này cho rằng, nguyên nhân của vấn đề không chỉ đơn thuần là khả năng kinh tế hay thương mại, mà là những khiếm khuyết cấu trúc sâu sắc trong văn hóa, chế độ và giá trị xã hội.

Từ "Tình dục và Quyền lực" đến "Tiền bạc và Tự do" trong sự chuyển mình của thời đại

Nhà sáng lập này chỉ ra rằng xã hội Trung Quốc đang trải qua một sự chuyển đổi logic sâu sắc: từ cấu trúc truyền thống dựa trên gia đình, huyết thống và quyền lực, sang một cấu trúc hiện đại dựa trên cá nhân, khả năng và mạng lưới.

Ông trích dẫn câu nói nổi tiếng của Oscar Wilde: "Mọi thứ trên thế giới đều liên quan đến tình dục, ngoại trừ tình dục; tình dục liên quan đến quyền lực" và mở rộng nó thành phiên bản thời đại mới: "Mọi thứ trên thế giới đều liên quan đến tiền, ngoại trừ tiền; tiền liên quan đến tự do".

Trong thời đại cũ, việc phân phối tài nguyên và địa vị xã hội thường phụ thuộc vào xuất thân và huyết thống; còn trong thời đại mới, tiền bạc trở thành tiêu chuẩn chính để đo lường khả năng và tự do. Sự chuyển biến này có nghĩa là việc có thể thích ứng với cấu trúc kinh tế và xã hội "dựa trên cá nhân" sẽ quyết định hướng đi của của cải trong hai đến ba thập kỷ tới.

Tại sao Trung Quốc không giàu hơn ba thế hệ?

So với các tập đoàn gia đình kéo dài hàng chục thế hệ thậm chí hàng nghìn năm ở châu Âu và Mỹ, các gia đình giàu có ở Trung Quốc thường khó vượt qua thế hệ thứ ba.

Người sáng lập Tron cho rằng, nguyên nhân cốt lõi là do toàn xã hội thiếu cảm giác thiêng liêng và bảo vệ thể chế đối với tài sản và quyền sở hữu.

Tại Trung Quốc, sự giàu có thường được coi là "tội nguyên thủy", người giàu cần biện hộ cho "tại sao lại có tiền", thay vì được khuyến khích để bảo vệ và truyền lại sự giàu có. Giá trị này dẫn đến việc tài sản bị xóa sạch nhiều lần trong những biến động chính trị, xã hội, thậm chí đến cả tính mạng cũng khó bảo toàn.

Ông thẳng thắn nói: "Trên mảnh đất này, một khi bạn trở nên giàu có, thì việc có thể bảo vệ ba thế hệ chết yên là đã thuộc về may mắn."

Nguồn gốc sâu xa của văn hóa và制度

Thiếu cảm giác ranh giới: Nhiều người không phân biệt được ranh giới tài sản cá nhân và gia đình, thậm chí giữa những người thân thiết cũng quen với việc "chiếm hữu một cách hiển nhiên". Logic này kéo dài đến cấp độ xã hội, trở thành sự thờ ơ đối với quyền sở hữu tài sản của người lạ.

Bảo vệ quyền con người và quyền sở hữu tài sản không đủ: Ở phương Tây, quyền sở hữu tài sản và quyền sống được coi trọng như nhau; ở Trung Quốc, việc xâm phạm quyền sở hữu tài sản thường bị giảm nhẹ, thậm chí còn được bao bọc trong đạo đức.

Sự bắt cóc đạo đức và sự sai lệch giá trị: Dư luận xã hội dễ dàng thổi phồng những chi tiết không quan trọng thành một sự phán xét đạo đức, trong khi lại thiếu sự lên án đủ mức đối với những xâm hại tài sản thực sự và vi phạm hợp đồng.

Thiếu văn hóa tín thác: Hệ thống tín thác phương Tây bảo vệ việc chuyển giao tài sản qua các thế hệ, trong khi ở Trung Quốc, "tín thác" chủ yếu được coi là sản phẩm tài chính, thiếu nền tảng pháp lý và văn hóa thực sự.

So sánh quốc tế và những gợi ý

Tại châu Âu và Mỹ, tài sản được xem là phần thưởng cho sự chăm chỉ và sáng tạo giá trị, việc bảo vệ quyền sở hữu là sự đồng thuận trong xã hội; ở Trung Quốc, tài sản thường bị coi là kết quả cần "sám hối".

Người sáng lập Tron cho rằng, nếu không thay đổi quan niệm này, Trung Quốc sẽ khó hình thành môi trường kế thừa tài sản ổn định. Những đột phá thực sự phải bắt đầu từ việc tôn trọng quyền cá nhân, thiết lập ranh giới rõ ràng và tăng cường bảo vệ quyền sở hữu.

Ông nhấn mạnh: "Khi một xã hội cho phép người nghèo làm giàu bằng nỗ lực của mình và giúp người giàu yên tâm truyền lại tài sản, thì đất nước đó mới thực sự đi đến sự thịnh vượng."

Kết luận

"Giàu không quá ba đời" ở Trung Quốc không phải là định mệnh, mà là kết quả của sự lựa chọn văn hóa và thể chế. Khi xã hội công nhận và bảo vệ quyền sở hữu cá nhân một cách căn bản, coi tài sản là biểu tượng của việc tạo ra giá trị chứ không phải là tội lỗi nguyên thủy, Trung Quốc mới có thể xuất hiện những gia đình trăm năm và doanh nghiệp trường tồn theo đúng nghĩa. Đối với mỗi người khao khát tự do tài chính, việc hiểu và thích nghi với cuộc chuyển mình từ "tình dục và quyền lực" sang "tiền bạc và tự do" có lẽ mới là bước đầu tiên để phá vỡ định mệnh.