ROI: Chỉ số mà mọi nhà đầu tư cần nắm vững để đưa ra quyết định thông minh

Tại sao ROI lại quan trọng trong phân tích đầu tư của bạn?

Khi quyết định bỏ vốn vào một tài sản, câu hỏi thực sự quan trọng đối với chúng ta là đơn giản: Tôi sẽ kiếm được bao nhiêu hoặc mất bao nhiêu? Đây là nơi ROI, còn gọi chính thức là Return on Investments hay lợi nhuận kinh tế, đóng vai trò. Chỉ số này đo lường hiệu suất mà chúng ta thu được khi đầu tư tiền vào một công ty cụ thể thay vì lựa chọn khác.

Nhìn qua có vẻ đơn giản, nhưng trong thực tế có những sắc thái quan trọng mà các nhà đầu tư thường bỏ qua. Lợi nhuận kinh tế luôn được tính dựa trên dữ liệu lịch sử, giúp chúng ta nhận diện xu hướng. Tuy nhiên, điều đó không đảm bảo thành công trong tương lai. Nhiều công ty ngày nay là các ông lớn công nghệ đã trải qua nhiều năm với ROI âm.

Hãy lấy hai ví dụ cực đoan minh họa rõ ràng điều này:

Các trường hợp thách thức logic: Amazon và Tesla

Amazon đã trải qua nhiều năm liên tiếp với lợi nhuận kinh tế trong vùng âm. Các nhà đầu tư thực sự mất tiền trên giấy tờ. Tuy nhiên, ai giữ vốn trong công ty đó sẽ có được lợi nhuận khủng khi sau này.

Tesla còn đi xa hơn. Trong giai đoạn 2010 đến 2013, ROI đạt mức âm tối đa là -201,37%. Bất kỳ nhà đầu tư thông thường nào cũng sẽ bỏ chạy. Nhưng ai kiên trì đến ngày nay sẽ thấy khoản đầu tư của mình đã nhân lên hơn 150 lần.

Những trường hợp này tiết lộ một sự thật khó chịu: ROI hiện tại hữu ích, nhưng không phải là không thể sai lầm.

Làm thế nào phân biệt lợi nhuận kinh tế và lợi nhuận tài chính?

Ở đây có một sự nhầm lẫn phổ biến. Mặc dù các thuật ngữ nghe giống nhau, nhưng hoạt động theo các cách khác nhau:

• Lợi nhuận kinh tế: đánh giá hiệu suất dựa trên tổng tài sản của công ty
• Lợi nhuận tài chính: chỉ tập trung vào vốn chủ sở hữu đã đầu tư

Sự khác biệt này có thể tạo ra các cách hiểu hoàn toàn khác nhau về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, tùy thuộc vào cấu trúc vốn của từng công ty.

Công thức tính ROI: đơn giản hơn bạn nghĩ

Cách tính rất trực tiếp:

ROI = (Lợi nhuận hoặc Lỗ / Vốn đầu tư ban đầu) × 100

Hãy xem hai ví dụ thực tế:

Ví dụ như nhà đầu tư cá nhân:

Bạn có 10.000€ và quyết định đầu tư 5.000€ vào cổ phiếu A và 5.000€ vào cổ phiếu B. Khi kết thúc:

• Cổ phiếu A: 5.960€ (lợi nhuận 960€)
• Cổ phiếu B: 4.876€ (lỗ 124€)

ROI A = (960 / 5.000) × 100 = 19,20% ROI B = (-124 / 5.000) × 100 = -2,48%

Cổ phiếu A rõ ràng vượt trội, nhưng lưu ý rằng B đã gây ra lỗ.

Ví dụ như doanh nghiệp:

Một công ty đầu tư 60.000€ để cải tạo các cửa hàng của mình. Sau đó, định giá các địa điểm này lên 120.000€.

ROI = (60.000 / 60.000) × 100 = 100%

Khoản đầu tư đã nhân đôi giá trị. Kết quả tối ưu.

Khi nào ROI là đồng minh đáng tin cậy nhất của bạn

Chỉ số này đặc biệt tỏa sáng trong các chiến lược đầu tư Giá trị, nơi bạn tìm kiếm các công ty đã ổn định, có lịch sử rõ ràng và kết quả dự đoán được. Ở đây ROI cung cấp cho bạn một cách đọc trực tiếp về hiệu quả hoạt động.

Apple là một ví dụ xuất sắc: ROI hiện tại của họ vượt quá 70%, chứng minh rằng họ biết khai thác biên lợi nhuận vượt trội từ các khoản đầu tư nhờ sức mạnh của thương hiệu và công nghệ.

Tuy nhiên, trong các công ty Growth (tăng trưởng), ROI có thể gây hiểu lầm. Một startup đầu tư mạnh vào R&D sẽ có ROI thấp hoặc âm, nhưng có thể đang xây dựng gã khổng lồ tiếp theo trong ngành.

Điểm mạnh và hạn chế của ROI

Những điểm mạnh:

✓ Tính toán đơn giản và trực tiếp ✓ Ghi nhận toàn bộ khoản đầu tư đã thực hiện ✓ Dễ dàng tìm thấy trong báo cáo tài chính ✓ Áp dụng cho các tài sản đa dạng ✓ Phù hợp cho cả nhà đầu tư cá nhân và phân tích doanh nghiệp

Những điểm hạn chế:

✗ Hoàn toàn dựa trên dữ liệu lịch sử, khó dự đoán tương lai ✗ Có thể làm sai lệch đánh giá các công ty hướng tới đổi mới sáng tạo ✗ Các doanh nghiệp chi ít cho đầu tư có thể làm phóng đại số liệu một cách nhân tạo ✗ Gây ra “dấu hiệu giả” trong các ngành như công nghệ sinh học hoặc trí tuệ nhân tạo

Phán quyết: ROI cần thiết, nhưng chưa đủ

Lợi nhuận kinh tế phải là một phần trong phân tích của bạn, không phải toàn bộ. Kết hợp với các tỷ số khác như PER, BPA và phân tích định tính ngành.

Nhớ rằng: ROI thấp có thể chỉ ra cả một công ty đang phá sản lẫn một công ty đổi mới đang đầu tư hôm nay để gặt hái ngày mai. Chỉ có một tầm nhìn toàn diện về công ty mới giúp bạn phân biệt giữa cơ hội và bẫy.

Khi đánh giá nơi để gửi vốn của mình, hãy xem ROI như một công cụ trong kho vũ khí rộng lớn hơn của các chỉ số và phân tích cơ bản.