Đầu tư trong thời kỳ lạm phát: Bạn có thực sự biết rằng giá trị tiền đang giảm sút?

Tháng trước, tiền của bạn có thể mua được bao nhiêu? Tháng này? Chắc chắn sẽ ít hơn. Đây là hiện tượng gọi là lạm phát ảnh hưởng đến khả năng mua sắm của từng người, đặc biệt là những người không đầu tư tiền của mình.

Mức giá tăng cao nhưng kinh tế không cân đối

Lạm phát xảy ra khi giá hàng hóa và dịch vụ liên tục tăng, từ góc nhìn khác đó chính là giá trị thực của tiền đang giảm xuống. Điều này có nghĩa là 50 บาท mua được ba đĩa cơm ngày xưa, hiện tại chỉ còn mua được một đĩa.

Hiện tượng này không xảy ra trong ngày một ngày hai, mà là quá trình tích tụ qua nhiều năm. Ví dụ, giá thịt heo đỏ năm 2564 là 137.5 บาท/kg, nhưng năm 2565 đã tăng lên 205 บาท/kg. Giá gas nấu ăn trong năm 2565-2567 tăng từ 393 บาท/ bình lên 423 บาท/ bình. Một ví dụ khác là dầu diesel năm 2565 có giá 34.94 บาท/lít, năm 2567 tăng lên 40.24 บาท/lít.

###Ai là người hưởng lợi, ai là người chịu thiệt?

Các thương nhân, nhà kinh doanh và cổ đông thu lợi lớn vì có thể điều chỉnh giá bán theo tình hình thị trường, còn nhân viên lương lại thua thiệt vì lương thường tăng chậm hơn tỷ lệ lạm phát.

Nguyên nhân gây ra lạm phát hiện nay

Nhu cầu mua hàng tăng cao sau khi kinh tế thế giới phục hồi từ dịch COVID-19. Hiện tượng “Revenge Spending” (chi tiêu để bù đắp cho thời gian qua) khiến nhu cầu tăng vọt. Tuy nhiên, sản xuất không theo kịp, do chi phí sản xuất tăng từ giá dầu thô, khí tự nhiên và các hàng hóa trên thị trường toàn cầu.

Vấn đề về hạn chế nguồn cung (Supply Chain Disruption) là một nguyên nhân khác. Thiếu container và chip bán dẫn làm tăng rõ rệt chi phí vận chuyển và sản xuất.

Theo dữ liệu của IMF tháng 1 năm 2567, kinh tế thế giới dự kiến sẽ tăng trưởng 3.1% trong năm 2567 và 3.2% trong năm 2568, cao hơn dự báo trước đó một chút. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng vẫn thấp hơn trung bình trong quá khứ do chính sách tiền tệ thắt chặt và hạn chế hỗ trợ tài chính.

Lạm phát đo bằng gì?

Hàng tháng, Bộ Thương mại thu thập dữ liệu giá của 430 mặt hàng hàng hóa và dịch vụ để tính Chỉ số giá tiêu dùng (CPI), là chỉ số chính để xác định tỷ lệ lạm phát chung.

Ví dụ, theo dữ liệu tháng 1 năm 2567, chỉ số giá tiêu dùng là 110.3, tăng 0.3% so với tháng 1 năm 2566 (cơ sở năm 2562 = 100). Tỷ lệ lạm phát chung (YoY) là 1.11%, giảm liên tục trong 4 tháng, thấp nhất trong 35 tháng, do giá năng lượng và thực phẩm tươi sống giảm.

Tiền giảm giá: Ngược lại với lạm phát

Nếu lạm phát là giá tăng cao, thì tiền giảm giá là mức giá của hàng hóa và dịch vụ giảm liên tục, do nhu cầu mua giảm hoặc lượng tiền lưu thông không đủ.

Cả hai trạng thái này, nếu kéo dài và nghiêm trọng, đều làm suy giảm nền kinh tế. Sự khác biệt là lạm phát vừa phải giúp doanh nghiệp mở rộng, còn tiền giảm giá khiến mọi người chần chừ đầu tư, giảm mua sắm và ngừng tạo việc làm.

Ảnh hưởng đến người dân và đất nước

Gánh nặng chi phí sinh hoạt tăng lên khiến sức mua của người dân giảm, khả năng chi tiêu mua hàng cũng giảm theo.

Các doanh nghiệp đang bối rối vì giá hàng hóa tăng, doanh số giảm, chi phí sản xuất tăng cao. Một số phải hoãn đầu tư, giảm nhân viên, dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp tăng.

Phát triển đất nước chậm lại khi người dân mua ít hơn, doanh nghiệp không bán được, đầu tư vào nâng cao năng lực sản xuất bị trì hoãn. Cơ cấu kinh tế trở nên yếu đi.

Nếu kinh tế rơi vào Stagflation?

“Stagflation” là tình trạng lạm phát cao nhưng tăng trưởng kinh tế chậm lại. Tình hình này khiến người tiêu dùng chi tiêu ít hơn, doanh nghiệp không bán được, lợi nhuận giảm, không còn dám mở rộng hoạt động, sa thải nhân viên, tỷ lệ thất nghiệp cao, và cuối cùng là phải đóng cửa doanh nghiệp. Đây là tình trạng mà ai cũng không muốn xảy ra.

Hiện tại, kinh tế Thái Lan vẫn chưa rơi vào giai đoạn này, nhưng việc theo dõi tin tức là điều không thể bỏ qua đối với nhà đầu tư.

Cách đối phó với lạm phát

Lập kế hoạch đầu tư tích cực

Trong thời kỳ lạm phát, lãi suất tiền gửi thấp, nên đầu tư vào các tài sản có lợi nhuận cao hơn như cổ phiếu, quỹ đầu tư, bất động sản để bảo vệ tiền của bạn.

Tránh nợ xấu

Nợ không sinh lời là nợ xấu. Lập kế hoạch chi tiêu chặt chẽ, tránh mua sắm những thứ không cần thiết.

Đầu tư vào tài sản ổn định

Vàng được xem là tài sản có giá trị thực luôn tồn tại, không bị mất giá theo thời gian. Khi lạm phát cao, giá vàng cũng tăng theo.

Theo dõi tin tức sát sao

Lạm phát và chính sách tiền tệ thay đổi ảnh hưởng đến mọi chiến lược đầu tư. Theo dõi tin tức giúp bạn đưa ra quyết định kịp thời.

Đầu tư gì khi lạm phát cao?

Tiền gửi tiết kiệm lãi suất cao

Tài khoản tiết kiệm có lãi suất cao sẽ mang lại lợi nhuận tốt hơn các tài sản khác.

Quỹ bất động sản (REIT)

Giá thuê nhà biến động theo lạm phát, không bị ảnh hưởng nhiều bởi biến động thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư nhận cổ tức và chênh lệch giá, cần nghiên cứu kỹ trước khi quyết định.

Trái phiếu lãi suất thả nổi

Chọn Trái phiếu lãi suất thả nổi hoặc Trái phiếu liên kết lạm phát có điều chỉnh lãi suất theo biến động của lạm phát. Chọn các trái phiếu có độ tin cậy cao.

Vàng và Giao dịch CFD

Vàng tăng giá theo lạm phát cao. Giao dịch CFD cho phép “đầu cơ cả lên và xuống” mà không cần mua tài sản thật.

Cổ phiếu nhóm hưởng lợi từ lạm phát

Cổ phiếu ngân hàng hưởng lợi từ chênh lệch lãi suất ròng tăng khi lãi suất cao.

Cổ phiếu bảo hiểm có đầu tư vào trái phiếu chính phủ, lợi nhuận biến động theo lạm phát.

Cổ phiếu thực phẩm hưởng lợi vì là mặt hàng thiết yếu, có khả năng điều chỉnh giá cao.

Tóm lại

Lạm phát thường giúp nền kinh tế mở rộng, nhưng nếu quá cao (Siêu lạm phát) sẽ biến thành tình trạng giống như tiền giảm giá và gây thiệt hại cho hệ thống.

Nhà đầu tư thông minh có thể tạo lợi nhuận bằng cách đầu tư vào cổ phiếu hoặc tài sản hưởng lợi từ tình trạng lạm phát. Vì vậy, việc theo dõi tin tức kinh tế và điều chỉnh chiến lược đầu tư phù hợp là điều cần thiết.