Hướng dẫn đầu tư cổ phiếu vận tải hàng hải: Từ tình hình thị trường đến chiến lược chọn cổ phiếu

Tại sao cổ phiếu vận tải biển đáng chú ý?

Các doanh nghiệp vận tải biển kiểm soát mạch máu của thương mại toàn cầu. Theo thống kê, hơn 80% lượng thương mại xuyên biên giới toàn cầu mỗi năm được thực hiện qua đường biển, hiệu suất của cổ phiếu vận tải biển phản ánh trực tiếp tình hình kinh tế toàn cầu. Trong thời kỳ thương mại quốc tế phát triển mạnh mẽ, các công ty này thường là mục tiêu tăng trưởng mạnh nhất, nhưng trong thời kỳ suy thoái kinh tế cũng dễ trở thành vùng thiệt hại nặng nề nhất.

Là nhà đầu tư, hiểu rõ logic hoạt động của cổ phiếu vận tải biển chính là nắm bắt nhiệt độ của kinh tế vĩ mô.

Xu hướng cổ phiếu vận tải biển trong 10 năm qua: Từ thịnh vượng đến khó khăn

Xu hướng cổ phiếu vận tải biển trong hơn mười năm qua giống như một bộ phim bom tấn thương mại — cao trào liên tục, khiến người xem hoa mắt.

Hồi phục đầu thập niên 2010: Sau năm 2010, hoạt động thương mại toàn cầu phục hồi, cổ phiếu vận tải biển tăng mạnh. Nhưng không kéo dài lâu, đến năm 2015-2016, do kinh tế toàn cầu chậm lại và vấn đề dư thừa năng lực vận tải, cổ phiếu này đồng loạt giảm.

Ảnh hưởng của “thiên nga đen” năm 2020: Đại dịch COVID-19 gây thiệt hại nặng nề cho ngành vận tải biển, nhiều tập đoàn hàng đầu đối mặt nguy cơ phá sản. Khi vaccine được phổ biến và các biện pháp kiểm soát được nới lỏng, kinh tế toàn cầu phục hồi nhanh chóng, cổ phiếu vận tải biển bật lại mạnh mẽ.

Điều chỉnh từ năm 2022 đến nay: Sau đỉnh điểm năm 2022, cổ phiếu vận tải biển rơi vào giai đoạn điều chỉnh sâu. Lấy ví dụ, công ty vận tải biển lớn nhất thế giới Maersk, giá cổ phiếu từ đỉnh đầu năm 2022 đến nay đã giảm 60%. Tập đoàn vận tải hàng đầu của Đức Hapag-Lloyd AG cũng đã giảm gần 70% so với đỉnh cuối năm 2022.

Điều gì phản ánh những biến động dữ dội này? Câu trả lời nằm trong dữ liệu hoạt động kinh doanh.

Doanh thu quý của Maersk từ 22.767 tỷ USD trong quý 2 năm 2022 giảm xuống dưới 13 tỷ USD trong quý 2 năm 2023, giảm hơn 40%. Thêm vào đó, dữ liệu lợi nhuận — lợi nhuận ròng quý giảm từ 8.879 tỷ USD xuống 1,453 tỷ USD, giảm tới 83%. Sự suy giảm về hiệu suất này chắc chắn sẽ phản ánh trên giá cổ phiếu.

Thị trường cổ phiếu vận tải biển toàn cầu: Tổng quan các mục tiêu chính

Đối với nhà đầu tư cá nhân, việc chọn cổ phiếu vận tải biển niêm yết trên sàn giao dịch dễ dàng hơn. Dưới đây là các cổ phiếu vận tải biển chính toàn cầu (tính đến tháng 5 năm 2024):

Ba ông lớn cổ phiếu vận tải biển Mỹ

Maersk (AMKBY): Công ty Đan Mạch thành lập năm 1904, là tập đoàn hàng đầu toàn cầu trong ngành vận tải biển. Công ty hoạt động tại 130 quốc gia, vận chuyển hàng hóa trị giá khoảng 675 tỷ USD mỗi năm, có 76.000 nhân viên. Quy mô năng lực vận tải lớn (4,18 triệu TEU) giúp công ty có khả năng chống chịu rủi ro cao ngay cả trong thời kỳ ngành suy thoái.

Hapag-Lloyd (HPGLY): Tập đoàn vận tải biển của Đức thành lập năm 1970, hoạt động tại khoảng 600 cảng trên toàn thế giới. So với Maersk, quy mô của Hapag-Lloyd nhỏ hơn (năng lực 1,80 triệu TEU), nhưng có tiếng nói mạnh mẽ trên các tuyến đường châu Âu.

Orient Overseas (OROVY): Do doanh nhân người Hoa Đổng Hạo Vân sáng lập năm 1947, chứng kiến sự phát triển của ngành vận tải biển Hong Kong. Sở hữu hơn 150 tàu hàng, năng lực hơn 10 triệu tấn, tạo thành một trong bảy tập đoàn vận tải biển lớn nhất thế giới. Đặc biệt, China COSCO Shipping Corporation đã mua lại công ty này vào năm 2017, nhưng cổ phiếu vẫn đang giao dịch trên sàn.

Hai ông lớn cổ phiếu vận tải biển Đài Loan

Evergreen (2603): Đối thủ số một của ngành vận tải biển Đài Loan, chủ yếu vận hành tuyến đường kết nối Đông Á với châu Mỹ, Bắc Âu và Địa Trung Hải. Với đội tàu hơn 200 chiếc container, năng lực 1,67 triệu TEU, Evergreen trở thành một trong những cổ phiếu vận tải biển quan trọng nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Vốn hóa 365 tỷ TWD, vị trí quan trọng trong thị trường Đài Loan.

Yang Ming (2609): Công ty vận tải biển nội địa Đài Loan thành lập năm 1972, phục vụ hơn 70 quốc gia tại 170 cảng toàn cầu. So với Evergreen, quy mô nhỏ hơn (năng lực 705.614 TEU), nhưng là đại diện tiêu biểu của cổ phiếu vận tải biển Đài Loan, không thể bỏ qua.

Tương lai của cổ phiếu vận tải biển: Rủi ro và cơ hội song hành

Các yếu tố quyết định xu hướng tương lai của cổ phiếu vận tải biển rất phức tạp, chúng ta phân tích lần lượt:

Lợi ích từ phục hồi kinh tế: Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã nâng lãi suất quỹ liên bang lên mức cao 5.50% để đối phó với lạm phát. Khi dữ liệu lạm phát ổn định hơn, chu kỳ hạ lãi suất sẽ bắt đầu dần dần. Điều này sẽ tạo động lực mới cho kinh tế toàn cầu, thúc đẩy tăng trưởng thương mại quốc tế, giúp cổ phiếu vận tải biển hưởng lợi.

Chính sách tái cấu trúc chuỗi cung ứng như con dao hai lưỡi: Các quốc gia phương Tây thúc đẩy sản xuất nội địa và gần nội địa, nhiều chuỗi cung ứng chuyển khỏi Trung Quốc. Điều này gây nguy cơ cho các cổ phiếu vận tải biển phụ thuộc nhiều vào tuyến đường Đông Á - Mỹ và châu Âu (như Evergreen, Yang Ming), nhưng tác động đối với các doanh nghiệp như Maersk, có mạng lưới toàn cầu, sẽ ít hơn.

Không chắc chắn về địa chính trị: Xung đột Nga-Ukraine và tình hình Trung Đông tiếp tục leo thang, giá dầu có khả năng tăng. Vì nhiên liệu là chi phí lớn nhất của các doanh nghiệp vận tải biển, giá dầu tăng sẽ trực tiếp làm giảm lợi nhuận của cổ phiếu vận tải biển.

Áp lực chi phí từ quy định bảo vệ môi trường: Các quy định về khí thải toàn cầu ngày càng nghiêm ngặt, các doanh nghiệp vận tải biển phải đầu tư lớn để nâng cấp đội tàu phù hợp tiêu chuẩn môi trường. Điều này là lợi thế cạnh tranh cho các cổ phiếu lớn như Maersk, Hapag-Lloyd — họ có thể giảm chi phí xanh hóa nhờ quy mô; còn các doanh nghiệp nhỏ hơn sẽ gặp khó khăn.

Gợi ý chiến lược đầu tư cổ phiếu vận tải biển

Dựa trên phân tích trên, nhà đầu tư nên tuân thủ các nguyên tắc sau:

Ưu tiên chọn các cổ phiếu vận tải biển có vốn hóa lớn. Các tập đoàn có vốn hóa trên 10 tỷ USD sẽ có khả năng chống chịu tốt hơn trong thời kỳ suy thoái, có thể giảm chi phí nhờ quy mô. Maersk, Hapag-Lloyd và Orient Overseas đều phù hợp.

** Tránh các mục tiêu quá tập trung vào tuyến đường Đông Á - Mỹ**. Trong bối cảnh chuỗi cung ứng Trung-Mỹ rời rạc nhanh, các tuyến của Evergreen, Yang Ming có thể đối mặt rủi ro bổ sung, mặc dù vẫn là các công ty chất lượng.

Chú ý đến tuổi tàu mới và cũ. Tàu mới hơn có lợi thế rõ rệt về tuân thủ tiêu chuẩn môi trường, chi phí nâng cấp trong tương lai thấp hơn. Đây là chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng cạnh tranh dài hạn của cổ phiếu vận tải biển.

** Áp dụng chiến lược đầu tư theo chu kỳ**. Tính chất vĩ mô của ngành vận tải biển quy định đặc điểm chu kỳ mạnh mẽ. Nhà đầu tư nên phân bổ dần vào đáy chu kỳ lớn, giữ lâu dài, và giảm dần khi gần đỉnh chu kỳ để thực hiện giao dịch theo vòng.

Kết luận

Cổ phiếu vận tải biển là loại hình đầu tư điển hình dựa trên vĩ mô, phản ánh nhịp đập của thương mại toàn cầu. Hiện tại, cổ phiếu này đối mặt với môi trường vĩ mô phức tạp — vừa có lợi từ phục hồi kinh tế và chu kỳ hạ lãi suất, vừa có rủi ro từ điều chỉnh chuỗi cung ứng và bất ổn địa chính trị.

Đối với nhà đầu tư kiên nhẫn dài hạn, cổ phiếu vận tải biển có thể mang lại cơ hội tốt trong giai đoạn điều chỉnh lớn của chu kỳ. Tuy nhiên, cần lựa chọn các mục tiêu lớn, đa dạng tuyến đường và chuẩn bị tâm lý giữ lâu dài.