Nắm bắt toàn cảnh đầu tư cổ phiếu Trung Quốc: A-shares, Hồng Kông, Mỹ làm thế nào để mua?

Ba cơ hội đầu tư ba chiều của thị trường chứng khoán Trung Quốc

Gần đây, chính phủ Trung Quốc đã giới thiệu một loạt chính sách kích thích kinh tế, từ việc cắt giảm lãi suất trong lĩnh vực bất động sản, giảm tỷ lệ đặt cọc ban đầu cho đến việc đầu tư vốn đặc biệt vào thị trường chứng khoán, mua lại doanh nghiệp và tăng cổ phần của cổ đông lớn, các chính sách tích cực liên tiếp được ban hành. Xu hướng này thu hút sự chú ý của dòng vốn toàn cầu, cổ phiếu Trung Quốc cũng chào đón đà tăng trở lại sau thời gian dài.

Để đầu tư vào thị trường chứng khoán Trung Quốc, trước tiên cần hiểu một số khái niệm cốt lõi: Đầu tư vào A-shares có nghĩa là đầu tư vào các cổ phiếu niêm yết trong nước Trung Quốc, các cổ phiếu này được giao dịch trên Sở Giao dịch Thượng Hải, Thâm Quyến và Bắc Kinh, tính theo nhân dân tệ. Do thị trường chứng khoán Trung Quốc ra đời muộn hơn (Sở Giao dịch Thượng Hải và Thâm Quyến thành lập từ năm 1990, còn Bắc Kinh mới thành lập năm 2021), nên so với các thị trường trưởng thành trên thế giới, quy tắc còn đơn giản hơn.

Vì vậy, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc chọn niêm yết tại nước ngoài. Dù là niêm yết tại Hong Kong hay Mỹ, các doanh nghiệp Trung Quốc đều gọi chung là “Cổ phiếu Trung Quốc niêm yết ở nước ngoài” (Chinese concept stocks). Khái niệm rộng hơn của đầu tư vào thị trường chứng khoán Trung Quốc bao gồm hai chiều: vừa đầu tư vào A-shares, vừa đầu tư vào các cổ phiếu Trung Quốc niêm yết ở nước ngoài.

Tại sao cổ phiếu Trung Quốc niêm yết ở nước ngoài thường thể hiện sức mạnh vượt trội?

Thực tế, trong đợt tăng giá gần đây, các doanh nghiệp có mức tăng giá cao nhất phần lớn là các cổ phiếu Trung Quốc niêm yết tại Hong Kong hoặc Mỹ, chứ không phải là A-shares trong nước. Nguyên nhân chủ yếu gồm:

Ưu thế về tính thanh khoản vốn: Thị trường Hong Kong và Mỹ thu hút dòng vốn quốc tế mạnh hơn, tính thanh khoản dồi dào hơn. Điều này giúp các cổ phiếu Trung Quốc dễ dàng thu hút dòng vốn toàn cầu hơn, đẩy giá cổ phiếu tăng cao.

Khác biệt về hệ thống định giá: Thị trường nước ngoài đánh giá tiềm năng tăng trưởng của cổ phiếu Trung Quốc lạc quan hơn, thường cho mức định giá cao hơn, thể hiện rõ qua khả năng tăng giá lớn hơn.

Minh bạch thông tin thị trường: Môi trường quản lý của Hong Kong và Mỹ khá trưởng thành, yêu cầu công bố thông tin cao hơn. Nhà đầu tư có niềm tin hơn vào các cổ phiếu Trung Quốc niêm yết ở nước ngoài, thúc đẩy đà tăng giá cổ phiếu.

Vì vậy, dù A-shares chịu lợi ích chính sách lớn, nhưng các cổ phiếu Trung Quốc niêm yết tại thị trường Hong Kong và Mỹ lại thể hiện ấn tượng hơn. Đầu tư vào A-shares đương nhiên quan trọng, nhưng doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết ở nước ngoài cũng đáng quan tâm.

Các cổ phiếu và chỉ số Trung Quốc đáng chú ý

Tencent（0700.HK）- Niêm yết tại Hong Kong

Là công ty niêm yết có giá trị vốn hóa lớn nhất Trung Quốc, Tencent là đại diện tiêu biểu của doanh nghiệp Trung Quốc. Thành lập từ 1999, đã niêm yết tại Hong Kong hơn 20 năm. Khởi đầu từ phát triển phần mềm, Tencent liên tục mở rộng lĩnh vực kinh doanh, nguồn thu ngày càng đa dạng.

Cơ cấu doanh thu của công ty gồm ba phần chính: Doanh thu chính (game, mạng xã hội, quảng cáo, công nghệ tài chính), Đầu tư tài chính (lãi từ đầu tư cổ phiếu), và Đầu tư chiến lược (bắt cổ phần các doanh nghiệp khác để thúc đẩy tăng trưởng chính). Trong đó, lĩnh vực game là nguồn thu chính, và cùng với sự phát triển của công nghệ AI, xu hướng kết hợp thực – ảo sẽ thúc đẩy tăng trưởng doanh thu game hơn nữa.

Điểm đáng chú ý là, nhờ thuật toán đề xuất dựa trên AI, nền tảng video ngắn của Tencent cũng giúp doanh thu quảng cáo tăng mạnh, tương tự các ông lớn công nghệ như META, Google của Mỹ.

Danh mục cổ phần của Tencent là động lực tăng trưởng của công ty. Là cổ đông lớn thứ hai của Pinduoduo (chiếm 14.1%), và là nhà đầu tư quan trọng của Meituan, Kuaishou, SEA (tỷ lệ cổ phần đều trên 15%), Tencent không chỉ thu lợi từ đầu tư mà còn có thể tận dụng ảnh hưởng để giúp các công ty được đầu tư chiếm lĩnh thị trường. Có thể nói, miễn là nền kinh tế Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng, Tencent sẽ tiếp tục hưởng lợi.

Pinduoduo（PDD.US）- Niêm yết tại Mỹ

Nền tảng thương mại điện tử này thành lập năm 2015, và niêm yết trên Nasdaq Mỹ năm 2018. Sự trỗi dậy của Pinduoduo bắt nguồn từ việc người tiêu dùng Trung Quốc luôn theo đuổi giá trị cao nhất trong thời kỳ suy thoái kinh tế. Các hoạt động “giảm giá” (mời bạn mua chung, số người mua càng nhiều, giá mỗi người càng thấp) nhanh chóng thu hút người tiêu dùng, giúp Pinduoduo chiếm lĩnh thị phần trong lĩnh vực thương mại điện tử cực kỳ cạnh tranh này với chi phí thu hút khách hàng thấp.

Khi các doanh nghiệp thương mại điện tử khác gặp khó khăn, lợi nhuận giảm mạnh hoặc thậm chí thua lỗ trong thời kỳ suy thoái, Pinduoduo đã chứng minh tính khả thi của mô hình kinh doanh của mình. Sau đó, nền tảng quốc tế Temu của họ tiếp tục phát triển dựa trên logic thành công này, hiện lợi nhuận đang tăng trưởng ổn định, dự kiến trong Q4 sẽ đạt hòa vốn.

Vạn Sơn（2202.HK）- Niêm yết tại Hong Kong/Trung Quốc

Là đại diện của các doanh nghiệp bất động sản hàng đầu, Vạn Sơn vẫn thể hiện khả năng chống chịu tốt sau khi chính sách “ba đỏ” trong lĩnh vực bất động sản Trung Quốc ra đời. Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp cùng ngành đối mặt suy thoái, phá sản, hoặc bán tháo tài sản giá thấp, Vạn Sơn là một trong những doanh nghiệp đầu tiên tiếp cận được khoản vay liên kết ngân hàng. Điều này nhờ vào nền tảng cổ phần của Công ty Nhà nước tại tuyến tàu điện ngầm Thâm Quyến, đem lại cho Vạn Sơn tính chất của doanh nghiệp nhà nước.

Bất động sản là ngành nhạy cảm với chính sách, vì vậy giá cổ phiếu phụ thuộc lớn vào môi trường chính sách. Sau tín hiệu tích cực từ trung ương, giá cổ phiếu Vạn Sơn đã bật tăng rõ ràng. Tuy nhiên, tỷ lệ giá trị sổ sách so với giá cổ phiếu hiện chỉ dao động 0.3~0.4 lần, phản ánh thị trường vẫn còn nhiều nghi ngờ về khả năng phục hồi của bất động sản. Nếu tin rằng các chính sách thực sự sẽ thúc đẩy thị trường bất động sản hồi phục, thì đất đai và dự án chất lượng cao của Vạn Sơn tại các thành phố siêu cấp cũng có khả năng tăng trưởng rõ rệt.

BYD（1211.HK）- Niêm yết tại Hong Kong/Trung Quốc

Khởi đầu từ pin điện tử, sau đó lấn sân lắp ráp điện thoại, rồi nắm bắt xu hướng phát triển xe điện, BYD đã trở thành công ty xe điện hàng đầu toàn cầu, đứng số một Trung Quốc, chỉ xếp sau Tesla trên thế giới.

Ưu thế của BYD nằm ở khả năng quản lý chuỗi cung ứng mạnh mẽ. Dù giá bán thấp hơn nhiều so với Tesla, tỷ lệ lợi nhuận gộp lại ngang bằng. Các hoạt động sản xuất linh kiện và lắp ráp điện thoại của họ vẫn tiếp tục, các lĩnh vực này đều có cơ hội hưởng lợi từ việc mở rộng ứng dụng AI.

Ping An Insurance（2318.HK）- Niêm yết tại Hong Kong/Trung Quốc

Tập đoàn Bảo hiểm Ping An của Trung Quốc là tập đoàn tài chính cổ phần đầu tiên của Trung Quốc, hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, quản lý tài sản. So với tiêu chuẩn toàn cầu, tỷ lệ phổ cập bảo hiểm của Trung Quốc còn thấp, còn nhiều dư địa tăng trưởng.

Trong nửa đầu năm 2024, các đơn hàng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe của Ping An đều tăng ổn định. Với các chính sách bơm vốn định hướng chính sách, các khoản vay ngân hàng lớn, bán sản phẩm tài chính, quỹ và bảo hiểm sẽ đón nhận cơ hội. Đối với nhà đầu tư tin tưởng vào sự phục hồi của kinh tế Trung Quốc nhưng lo ngại sự biến động lớn của cổ phiếu bất động sản, các cổ phiếu tài chính là lựa chọn ổn định hơn.

FXI - ETF cổ phiếu lớn Trung Quốc iShares

ETF này theo dõi chỉ số FTSE China A50, gồm 50 doanh nghiệp niêm yết lớn nhất trong nước Trung Quốc, tương tự như 0050 của Đài Loan. So với lựa chọn cổ phiếu riêng lẻ, ETF theo thứ tự vốn hóa này đại diện tốt hơn cho xu hướng chung của nền kinh tế.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các doanh nghiệp niêm yết chính của Trung Quốc chủ yếu là doanh nghiệp nhà nước, nhiều doanh nghiệp công nghệ lại niêm yết ở nước ngoài. Do đó, tỷ trọng của A50 chủ yếu tập trung vào ngành tài chính và tiêu dùng thực thể, trong khi các ngành công nghệ phát triển nhanh lại ít xuất hiện trong danh mục, khiến mức tăng trưởng cũng nhẹ nhàng hơn. Nhưng đối với nhà đầu tư hướng đến sự ổn định, đây vẫn là lựa chọn tốt.

KWEB - Quỹ ETF Công nghệ Internet Trung Quốc KraneShares

Nếu FXI chủ yếu đầu tư vào các ngành thực thể, thì KWEB lại chuyên về ngành công nghệ Trung Quốc. Quỹ ETF này được xem là duy nhất trên toàn cầu chỉ tập trung vào các công ty công nghệ phần mềm và phần cứng của Trung Quốc hoạt động ngoài nước, tập trung chủ yếu vào các doanh nghiệp công nghệ hàng đầu của Trung Quốc.

Quỹ nắm giữ khoảng 50 cổ phiếu, nhưng 10 cổ phiếu lớn nhất đã chiếm hơn 60% quy mô quỹ. Các cổ phiếu chính gồm Alibaba (10.99%), Tencent (9.9%), Meituan (9.06%), JD.com (7.16%), Pinduoduo (6.27%) cùng các doanh nghiệp công nghệ, thương mại điện tử hàng đầu khác như Baidu, Bilibili, Kuaishou. Với nhà đầu tư kỳ vọng vào triển vọng các cổ phiếu công nghệ Trung Quốc, KWEB là chỉ số tham khảo quan trọng.

Hàng Châu Trung Quốc 50 (HSCEI 50)

Chỉ số do Sở Giao dịch Hồng Kông xây dựng, gồm 50 doanh nghiệp lớn nhất Trung Quốc đại lục niêm yết tại Hồng Kông. So với chỉ số A-shares, HSCEI 50 có nhiều doanh nghiệp công nghệ hơn, phản ánh rõ hơn sức mạnh mới của nền kinh tế Trung Quốc. Các ngành như thương mại điện tử, xe điện, video ngắn, tiêu dùng mới đều có mặt.

Chỉ số Hồng Kông 50 (HK50)

Nếu nói HSCEI 50 đại diện cho các doanh nghiệp Trung Quốc nội địa niêm yết tại Hồng Kông, thì HK50 phản ánh rõ hơn nền kinh tế nội địa của Hồng Kông. Đối tượng nhà đầu tư kỳ vọng vào sự phát triển của nền kinh tế Hồng Kông có thể chú ý chỉ số này.

Các kênh và quy tắc đầu tư A-shares, cổ phiếu Hồng Kông và Mỹ

So sánh các kênh giao dịch

Chứng khoán Đài Loan - Kênh uỷ thác phức hợp

Ưu điểm: Tiện lợi, không cần mở tài khoản nước ngoài, có thể giao dịch tại các công ty chứng khoán Đài Loan
Nhược điểm: Phí giao dịch cao (thường 0.3%～1%, kèm phí tối thiểu 10～40 USD); hạn chế về các loại giao dịch theo quy định của Ủy ban Chứng khoán Đài Bắc; công cụ giao dịch hạn chế, chỉ mua cổ phiếu

Kênh các nhà môi giới nước ngoài

Ưu điểm: Phí thấp hơn, đa dạng công cụ giao dịch, báo giá tức thời
Nhược điểm: Cần chuyển tiền xuyên quốc gia, phí cao và mất thời gian; cần thực hiện quy đổi ngoại tệ riêng

Nền tảng hợp đồng chênh lệch CFD

Ưu điểm: Phí thấp hoặc không phí; đa dạng công cụ; có thể mua bán cả lên và xuống; đòn bẩy linh hoạt
Nhược điểm: Không sở hữu cổ phiếu trực tiếp, không tham gia họp cổ đông

Những điều cần biết về đầu tư A-shares

Đầu tư A-shares không dành cho tất cả mọi người, số lượng cũng có hạn. Do hạn chế về quy đổi ngoại tệ nhân dân tệ (Đài Loan giới hạn 20.000 nhân dân tệ mỗi ngày), nếu mua qua kênh uỷ thác, thường qua các kênh Cơ chế giao dịch chứng khoán Thượng Hải-Hồng Kông (Shanghai-Hong Kong Stock Connect) hoặc Thâm Quyến-Hồng Kông (Shenzhen-Hong Kong Stock Connect), nhưng các kênh này đều có hạn mức dòng vốn vào ra hàng ngày.

Đơn vị giao dịch tối thiểu của A-shares là 1 lot (100 cổ phiếu). Nếu cổ phiếu giá 500 nhân dân tệ, 1 lot sẽ có giá 50.000 nhân dân tệ.

Thời gian giao dịch của A-shares từ 9:30 đến 12:00 sáng, và 13:00 đến 16:00 chiều (giờ nghỉ trưa 1 tiếng). Tương tự thị trường Đài Loan, A-shares có giới hạn biến động ±10%.

Những điều cần biết về đầu tư cổ phiếu Hồng Kông

Mua cổ phiếu niêm yết tại Hong Kong có thể dùng đô la Hong Kong để giao dịch, không cần hạn chế quy đổi ngoại tệ. Một số nền tảng cho phép dùng Đài tệ hoặc USD để giao dịch, do các công ty môi giới chuyển đổi hộ.

Đơn vị giao dịch tối thiểu của cổ phiếu Hồng Kông cũng là 1 lot, nhưng số lượng cổ phiếu trong 1 lot khác nhau tùy doanh nghiệp, có thể là 100 hoặc 1000 cổ phiếu, cần chú ý kỹ.

Thị trường Hồng Kông không có giới hạn biến động giá.

Những điều cần biết về đầu tư cổ phiếu Mỹ

Mua cổ phiếu Mỹ có thể dùng đô la Mỹ để giao dịch trực tiếp, không bị hạn chế quy đổi ngoại tệ tại Đài Loan. Đơn vị giao dịch là 1 cổ phiếu, phù hợp với đầu tư nhỏ lẻ, nhưng cần chú ý tới quy định về phí thấp tối thiểu.

Thời gian giao dịch cổ phiếu Mỹ liên tục không nghỉ trưa, thay đổi theo giờ mùa hè và mùa đông của Mỹ:

• Giờ mùa hè: 21:30 đến 4:00 sáng hôm sau (giờ Đài Bắc)
• Giờ mùa đông: 22:30 đến 5:00 sáng hôm sau (giờ Đài Bắc)

Chi phí và thực hành tốt nhất khi đầu tư A-shares

Xét đến phí thấp của uỷ thác (tối thiểu 10~40 USD), nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể không thấy khả thi khi đầu tư A-shares. Khuyên nên mở tài khoản tại các nhà môi giới nước ngoài hoặc dùng nền tảng CFD để giảm chi phí giao dịch.

Dù chọn kênh nào, trước khi đầu tư cần hiểu rõ quy tắc giao dịch, thời gian, yêu cầu về ngoại tệ của từng thị trường, và lựa chọn công cụ phù hợp dựa trên quy mô vốn và khả năng chịu rủi ro của bản thân.

Kết luận

Đầu tư vào A-shares cần hiểu đặc thù của thị trường chứng khoán Trung Quốc: ba sàn giao dịch, định giá theo nhân dân tệ, độ nhạy chính sách cao. Đồng thời, các cổ phiếu Trung Quốc niêm yết tại Hồng Kông và Mỹ do thanh khoản cao, hệ thống định giá tiên tiến, minh bạch thông tin, thường thể hiện rõ nét hơn.

Dù hướng đến đầu tư chỉ số ổn định hay chọn lọc các doanh nghiệp hàng đầu, thị trường chứng khoán Trung Quốc đều mang đến nhiều cơ hội phong phú. Quan trọng là lựa chọn kênh và công cụ phù hợp dựa trên tình hình của bản thân.