Logic tăng trưởng của cổ phiếu bán dẫn: Hướng dẫn chiến lược chọn lọc 10 ông lớn ngành nghề

Trong quá trình số hóa kinh tế toàn cầu, bán dẫn đóng vai trò như “dầu mỏ mới”. Như “bộ não” của thiết bị điện tử, nó quyết định giới hạn phát triển từ Công nghiệp 4.0, điện toán đám mây, 5G, năng lượng mới đến ô tô điện. Không có bán dẫn, sản phẩm điện tử chỉ có thể thực thi các chương trình đơn giản; có chip bán dẫn, thông tin mới có thể được “lưu trữ, truyền tải, ứng dụng”, và thiết bị điện tử cũng từ đó có “sinh mệnh”.

Kể từ khi ChatGPT ra mắt vào cuối năm 2022, ứng dụng AI bùng nổ, nhu cầu về bán dẫn cũng tăng vọt. Bài viết sẽ đi sâu vào cấu trúc ngành công nghiệp bán dẫn, tổng hợp các công ty niêm yết tiềm năng nhất, và phân tích thời điểm đầu tư phù hợp hiện tại.

Ba hệ thống phân công ngành công nghiệp bán dẫn

Ngành bán dẫn bắt nguồn từ Mỹ, qua Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, đã phát triển thành mô hình phân công toàn cầu ngày nay. Cấu trúc ngành đã từ giai đoạn sản xuất tích hợp dọc (IDM) ban đầu phân hóa thành ba nhánh chính:

Thiết kế chip (Fabless): Qualcomm, Broadcom, NVIDIA hoạt động theo mô hình tài nguyên nhẹ, chịu rủi ro biến động thị trường, nhưng chi phí vận hành tương đối thấp.

Gia công wafer (Foundry): TSMC, GlobalFoundries cần liên tục đầu tư lớn để duy trì vị thế dẫn đầu công nghệ, hình thành cấu trúc độc quyền ngành.

Thiết bị và vật liệu bán dẫn: Applied Materials, ASML, Lam Research cung cấp công cụ sản xuất, đòi hỏi vốn lớn và tích lũy công nghệ, rủi ro biến động cao.

Từ góc độ đầu tư, ba lĩnh vực “thiết kế chip”, “gia công wafer” và “thiết bị bán dẫn” do đặc tính “đường dài, tuyết dày” dễ nắm bắt cơ hội tăng trưởng dài hạn hơn.

Bản đồ ngành bán dẫn: 13 doanh nghiệp chính đối chiếu

Dựa trên vốn hóa thị trường và vị thế phân khúc, sau đây là hình ảnh tổng thể các công ty bán dẫn niêm yết (dữ liệu đến ngày 26/04/2024):

Phân tích 10 cổ phiếu bán dẫn tiềm năng nhất năm 2024

Trong số các doanh nghiệp trên, 10 công ty sau đây do vị thế lĩnh vực, lợi thế cạnh tranh cốt lõi và hiệu suất giá cổ phiếu gần đây, đáng chú ý theo dõi.

1. Texas Instruments (TXN): Vững chắc trong mảng chip mô phỏng

Tổng quan công ty: thành lập năm 1930, nhà sản xuất chip mô phỏng lớn nhất toàn cầu. Khách hàng chính trong công nghiệp, ô tô, truyền thông, điện tử tiêu dùng.

Lợi thế của Texas Instruments đến từ tính đặc thù của chip mô phỏng — ít khả năng thay thế, khó sao chép. Sau nhiều thập kỷ đầu tư R&D và tích lũy sản phẩm, công ty đã xây dựng vị thế khó lay chuyển. Thêm vào đó, mạng lưới fabs toàn cầu và kiểm soát chi phí quy mô giúp duy trì lợi thế cạnh tranh.

Hiệu suất cổ phiếu: Tăng 5% trong năm, P/E là 27, mặc dù định giá cao, nhưng kỳ vọng tăng trưởng nhờ AI hỗ trợ.

2. NVIDIA: Thống trị tuyệt đối chip AI

Tổng quan công ty: thành lập 1993, bắt đầu từ card đồ họa, nay là ông vua trong lĩnh vực chip AI. Doanh thu chính đến từ trung tâm dữ liệu và game.

Sự bùng nổ của ChatGPT đã kích hoạt làn sóng ứng dụng AI toàn cầu, nhu cầu GPU tăng vọt. TrendForce dự báo, nhu cầu GPU cho AI sinh ra sẽ đạt 30.000 chiếc mỗi năm, NVIDIA chiếm thị phần vượt xa đối thủ.

Dù năm trước ngành bán dẫn suy thoái, NVIDIA vẫn tăng trưởng ngược dòng. Năm nay, cổ phiếu tăng 77%, nhưng nhà đầu tư cần cảnh giác với rủi ro định giá.

Hiệu suất cổ phiếu: Tăng 77% trong năm, liên tục lập đỉnh mới, đáng chú ý rủi ro.

3. Broadcom (AVGO): Trung tâm chip truyền thông

Tổng quan công ty: thành lập 1991, hoạt động trong mạng trung tâm dữ liệu, lưu trữ, ứng dụng doanh nghiệp, linh kiện điện thoại thông minh và giải pháp viễn thông.

Broadcom qua các giải pháp hiệu năng cao và chiến lược mua bán đã dần trở thành dẫn đầu trong nhiều phân khúc. Khả năng sinh lời liên tục tăng, các khoản đầu tư vào AI và IoT cũng thúc đẩy tăng trưởng tương lai.

Hiệu suất cổ phiếu: Tăng 21% trong năm, giá hiện tại 1344 USD (đến 26/04), sẽ hưởng lợi từ đầu tư AI, mở rộng IoT.

4. Qualcomm (QCOM): Vua chip băng tần 5G

Tổng quan công ty: thành lập 1985, dẫn đầu đổi mới công nghệ không dây. Chính trong mảng chip di động (QCT), cấp phép bằng sáng chế (QTL) và giải pháp IoT.

Qualcomm chiếm 53% thị phần chip băng tần 5G, hợp tác sâu rộng với các nhà sản xuất điện thoại và nhà mạng toàn cầu. Thị trường mục tiêu dự kiến từ 100 tỷ USD hiện nay sẽ tăng lên 700 tỷ USD đến 2030, còn hưởng lợi từ AR/VR, ô tô kết nối, IoT công nghiệp.

Hiệu suất cổ phiếu: Ổn định, tiếp tục đà tăng nhờ nhu cầu 5G, IoT.

5. AMD (超微): Thử thách trong thị trường CPU

Tổng quan công ty: thành lập 1969, chủ yếu từ mảng game. Gần đây hợp tác sâu với Microsoft, Apple.

AMD qua các công nghệ tiên tiến như 7nm, liên tục mở rộng thị phần CPU, lấy lại thị phần của Intel. Tăng 7% trong năm, giá hiện 157 USD (đến 26/04). Trong tương lai, dự kiến mở rộng dựa trên công nghệ tiên tiến hơn nữa.

Hiệu suất cổ phiếu: Tăng 7%, tốc độ tăng giá vượt lợi nhuận, có tiềm năng.

6. ASML: Nhà độc quyền máy quang khắc

Tổng quan công ty: thành lập 1984, dẫn đầu toàn cầu về phát triển và sản xuất máy quang khắc. Độc quyền trong lĩnh vực EUV, cung cấp thiết bị cốt lõi cho TSMC, Samsung, Intel.

Vị thế độc quyền của ASML không thể tranh cãi — chỉ có ASML mới có thể cung cấp EUV. Miễn là ngành duy trì nhu cầu, chỉ có ASML mới làm được. Công ty chỉ cần tăng cường hợp tác với khách hàng toàn cầu, cổ phiếu lập đỉnh mới chỉ là vấn đề thời gian.

Hiệu suất cổ phiếu: Tăng 22% trong năm, dù doanh thu dự báo điều chỉnh, vị thế độc quyền đảm bảo tăng trưởng dài hạn.

7. Applied Materials (AMAT): Đôi cường quốc thiết bị chế tạo bán dẫn

Tổng quan công ty: thành lập 1967, nhà cung cấp thiết bị chế tạo bán dẫn lớn nhất thế giới, đồng thời cung cấp giải pháp cho màn hình phẳng, năng lượng mặt trời.

Applied Materials nổi bật với chất lượng cao, hiệu suất cao, chi phí hợp lý, đa dạng sản phẩm giúp giảm chi phí đầu tư khách hàng. Tăng 26% trong năm, giá hiện 203 USD (đến 26/04), P/E là 23.93, còn dư địa tăng trưởng. Trong tương lai, hưởng lợi từ nhu cầu 5G, IoT, AI.

Hiệu suất cổ phiếu: Tăng 26%, lĩnh vực đa dạng, động lực tăng trưởng mạnh.

8. Intel (INTC): Cơ hội đầu tư trong giai đoạn chuyển đổi

Tổng quan công ty: thành lập 1968, dẫn đầu thị trường xử lý PC. Dù cạnh tranh gay gắt, vẫn giữ vị thế trong desktop và di động.

Năm nay, cổ phiếu Intel giảm 36%, giá hiện 31.88 USD (đến 26/04), P/E là 32.87. Nguyên nhân chính là hoạt động gia công wafer thiếu khách hàng, mô hình tự sản xuất tự tiêu thụ kéo lợi nhuận, cạnh tranh với TSMC tốn kém nhưng chưa hiệu quả.

Tuy nhiên, giảm giá chính là cơ hội — nếu chuyển đổi thành công, triển vọng tăng trưởng sẽ rõ ràng. Cùng với dự báo phát triển ô tô thông minh và phục hồi thị trường PC, 2024 có thể là bước ngoặt.

Hiệu suất cổ phiếu: Giảm 36% trong năm, P/E thấp kỷ lục, có khả năng phục hồi.

9. Lam Research (LRCX): Độc quyền thiết bị etch

Tổng quan công ty: thành lập 1980, dẫn đầu thị trường thiết bị etch. Chủ yếu doanh thu từ bán thiết bị.

Các công nghệ tiên tiến trong chip AI đòi hỏi quá trình phủ, etch, làm sạch quy mô lớn hơn, thúc đẩy nhu cầu thiết bị của Lam Research. Tăng 18.4% trong năm, giá hiện 925 USD (đến 26/04), P/E là 34, dù cao, nhưng nhu cầu công nghệ cao vẫn hỗ trợ giá.

Hiệu suất cổ phiếu: Tăng 18.4%, khuyến nghị mua vào khi thị trường điều chỉnh.

10. Micron Technology (MU): Phục hồi của thị trường bộ nhớ

Tổng quan công ty: thành lập 1984, chủ yếu bán sản phẩm tính toán và mạng. Thị phần DRAM là 22.52% (xếp thứ 3), NAND flash là 11.6% (xếp thứ 4).

Năm nay, cổ phiếu Micron tăng 34.7%, nhu cầu thị trường dần phục hồi, động lực tăng trưởng trở lại. Dù năm trước bị ảnh hưởng, giá và lợi nhuận giảm, nhưng xu hướng thị trường tích cực, còn nhiều tiềm năng.

Hiệu suất cổ phiếu: Tăng 34.7%, nhu cầu lưu trữ thúc đẩy giá tăng.

Nắm bắt thời cơ đầu tư chu kỳ bán dẫn

Ngành bán dẫn có tính chu kỳ rõ rệt, nhu cầu ứng dụng cuối (máy tính, truyền thông, ô tô điện, điện tử tiêu dùng) dao động ảnh hưởng trực tiếp đến ngành trên. Từ 1990, ngành đã trải qua 8 chu kỳ lớn, hiện đang bước vào chu kỳ thứ 9.

Dữ liệu lịch sử cho thấy, chu kỳ bán dẫn kéo dài trung bình 4-5 năm. Chu kỳ gần nhất bắt đầu từ nửa cuối 2019, gặp khó khăn năm 2020, đỉnh điểm tháng 10/2021. Dự đoán theo quy luật này, đáy của chu kỳ này sẽ vào Q3-Q4 năm nay. Thường thì dòng tiền phản ứng trước khoảng nửa năm, nghĩa là hiện tại là thời điểm tốt để bắt đầu phân bổ cổ phiếu bán dẫn.

Nguyên liệu đầu vào đã có dấu hiệu chạm đáy nhờ hiệu ứng cơ sở và kỳ vọng phục hồi, dù thị trường điện tử tiêu dùng vẫn còn yếu, nhưng nhu cầu từ 5G, AI và các lĩnh vực mới vẫn tiếp tục tăng.

Các yếu tố then chốt thúc đẩy giá cổ phiếu bán dẫn

Thay đổi nhu cầu phía dưới: Cập nhật các ứng dụng cuối (từ PC, điện thoại đến IoT, 5G, AI, ô tô điện) liên tục tạo ra thị trường mới. Dự báo, năm 2023, xuất xưởng thiết bị 5G toàn cầu đạt 1.48 tỷ chiếc (tăng 31.7%), thiết bị IoT tăng trưởng 38.5%, ô tô điện tăng 35.1%.

Biến động tồn kho: Tồn kho cao phản ánh nhu cầu yếu hoặc cung vượt cầu, gây áp lực giảm giá cổ phiếu; tồn kho thấp thể hiện nhu cầu mạnh hoặc cung khan hiếm, hỗ trợ giá. Tồn kho bán dẫn toàn cầu là chỉ số quan trọng để dự báo thị trường.

Đột phá công nghệ: Công nghệ mới, ứng dụng mới (như chip AI đa dạng, EUV nâng cao tỷ lệ thành công) mang lại lợi thế cạnh tranh và biên lợi nhuận mới, giúp cổ phiếu các doanh nghiệp này tăng mạnh.

Trong giai đoạn đầu phục hồi nhu cầu, nhà đầu tư nên chú ý đến các nhà cung cấp thiết bị ASML, AMAT, cùng các nhà thiết kế chip NVIDIA, AMD, Broadcom, Texas Instruments.

Rủi ro khi đầu tư cổ phiếu bán dẫn

Không chắc chắn kinh tế vĩ mô: Chu kỳ tăng lãi suất, rủi ro ngân hàng ảnh hưởng đến chi phí vay và nhu cầu tiêu dùng của các doanh nghiệp bán dẫn, cần theo dõi sát chính sách của Fed.

Cạnh tranh công nghệ và đột phá công nghệ: Ngành bán dẫn phụ thuộc vào đổi mới công nghệ liên tục và đầu tư R&D. Đột phá công nghệ hoặc lạc hậu sẽ trực tiếp ảnh hưởng thị phần và hiệu suất cổ phiếu.

Nhu cầu cuối yếu: Tiến trình phục hồi thị trường điện tử tiêu dùng còn nhiều bất định, thời gian phục hồi nhu cầu trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây khó dự đoán chính xác, khả năng duy trì tăng trưởng của AI còn cần xác nhận.

Khi đầu tư cổ phiếu bán dẫn, cần cân nhắc đồng thời chu kỳ ngành, cơ bản doanh nghiệp và môi trường vĩ mô để nắm bắt cơ hội dài hạn và kiểm soát rủi ro ngắn hạn.