Người đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái tổng hợp Solana: Làm thế nào Jupiter đạt được độc quyền thị trường

Jupiter作为Solana网络上的核心交易聚合器，已经成为了用户进行代币交易的首选平台。这个项目的成功并非偶然，而是源于其在产品体验、市场布局和生态整合上的全面优势。

Giao dịch trải nghiệm quyết định sinh tử, Tại sao Jupiter có thể nổi bật giữa các đối thủ cạnh tranh

Solana网络上并非缺少DEX，Orca和Raydium各自占据着可观的流动性。但为什么用户最终都转向了Jupiter的聚合器服务？

答案在于交易界面和使用体验。Orca采用的buy/sell选择制交互逻辑与用户习惯存在偏差，而Raydium虽然交易量可观，但在主流代币的流动性上仍不如Orca。Jupiter则通过借鉴1inch的设计理念，提供了一个直观、整洁的交易界面，用户可以在这里无缝地完成代币兑换。

这种体验优势带来的是显著的滑点差异。在大额交易场景中，直接在Orca进行100万USDC兑换SOL的滑点损失约为1.22%，而通过Jupiter的聚合器方案，滑点损失可以降低至0.4%左右。对于交易者来说，这0.8%的差异在累计成本上是巨大的。Jupiter的聚合逻辑在多个DEX间自动寻找最优兑换路径，这种多路径策略在Solana代币流动性整体偏弱的环境下显得尤为重要。

Thị phần thị trường nói lên điều gì, hơn 50% khối lượng giao dịch thực sự có ý nghĩa gì

Theo thống kê dữ liệu giao dịch, Jupiter trong tháng 11 và 12 năm 2023 lần lượt tổng hợp 3.9 tỷ USD và 17 tỷ USD khối lượng giao dịch, trong khi tổng khối lượng giao dịch của DEX trên mạng Solana cùng kỳ lần lượt là 8 tỷ USD và 28 tỷ USD. Điều này có nghĩa là các giao dịch của người dùng qua Jupiter chiếm hơn một nửa thị phần.

Phía sau con số này phản ánh một sự chuyển đổi căn bản: DEX đã trở thành giao thức thanh khoản nền tảng trên Solana, trong khi Jupiter là tầng trung gian giữa người dùng và thanh khoản. Hiện tại, Jupiter tổng hợp thanh khoản của 29 giao thức, trong đó 5 giao thức đứng đầu về khối lượng là Orca, Raydium, Phoenix, Lifinity và Meteora, đóng góp gần 90% khối lượng giao dịch của Jupiter. Đáng chú ý, nhóm phát triển Meteora cũng bao gồm các đồng sáng lập của Jupiter là Meow và Ben Chow.

Từ chức năng đơn lẻ đến phân phối hệ sinh thái: Con đường mở rộng theo chiều ngang của Jupiter

Chức năng tổng hợp giao dịch của Jupiter đã gần đạt đỉnh, không còn nhiều không gian để tăng thị phần nữa. Để vượt qua giới hạn tăng trưởng, Jupiter đang mở rộng theo cấp độ hệ sinh thái, ra mắt hai sản phẩm chiến lược.

Jupiter Start: Khả năng mới của nền tảng phát hành

Jupiter Start là một chương trình ươm tạo dự án giống như nền tảng phát hành, đã ra mắt các chức năng giới thiệu cộng đồng, giáo dục và tiền ra mắt. Quy trình thiết kế gồm năm giai đoạn: giới thiệu qua mạng xã hội (trong vòng một tuần, giới thiệu ý tưởng dự án và mô hình kinh tế), giáo dục (người dùng đủ điều kiện học tập để nhận token), pre-launch (người dùng có thể đặt lệnh giới hạn và đầu tư định kỳ trước), Launchpad và chức năng Atlas (chưa ra mắt).

Điểm mạnh cốt lõi của nền tảng này là dựa trên cơ sở người dùng. Jupiter sở hữu cộng đồng người dùng hoạt động lớn nhất trên Solana, mang lại hiệu ứng lưu lượng mạnh mẽ cho các dự án mới. Kết hợp với lợi thế nguồn lực và các dự án hợp tác của Jupiter, chất lượng các dự án ra mắt trên Jupiter Start dự kiến sẽ được đảm bảo.

Jupiter Labs: Ươm tạo hệ sinh thái DeFi mới

Jupiter Labs như một nền tảng ươm tạo độc lập, hợp tác với cộng đồng Solana và người dùng Jupiter để ra mắt các giao thức DeFi sáng tạo. Các dự án này cuối cùng sẽ vận hành độc lập, nhưng người dùng và holder token của Jupiter sẽ có quyền ưu tiên sử dụng sớm và nhận thưởng token.

Hiện tại, Jupiter Labs đã khởi động hai dự án:

Hợp đồng perpetual tương lai theo cấu trúc giống GMX V1, cho phép người dùng cung cấp thanh khoản (chuyển đổi thành rổ token chứa BTC, ETH, SOL, USDC và USDT) hoặc giao dịch đòn bẩy để tham gia. Người giao dịch không phải chịu phí trượt giá, chỉ cần trả phí giao dịch và phí vay mượn. Nhà cung cấp thanh khoản nhận 70% phí giao dịch và toàn bộ phí vay mượn. Khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày của hợp đồng này khoảng 90 triệu USD, còn trong giai đoạn đầu nhưng đã thu hút rõ ràng sự chú ý của thị trường.

Hợp đồng stablecoin LSD XYZ dựa trên nền tảng Lybra V1, cho phép người dùng thế chấp SOL để tạo ra stablecoin sinh lời SUSD. Hợp đồng này kiếm lợi qua việc staking LST và sử dụng cơ chế chênh lệch lãi suất để tối đa hóa lợi nhuận. Khi giá lệch khỏi 1 USD, sẽ dùng token quản trị để mua lại vị thế vay, cung cấp nhiều sự bảo vệ hơn so với cách thu hồi thế chấp truyền thống.

Đội ngũ và huy động vốn: Khiêm tốn nhưng có thực lực

Jupiter được thành lập bởi hai nhà sáng lập Meow và Ben Chow vào tháng 5 năm 2021, chính thức ra mắt vào tháng 10 cùng năm. Meow là nhà phát triển của DEX Meteora trên Solana, Ben Chow có nhiều kinh nghiệm về thiết kế tương tác và sản phẩm, từng làm việc tại công ty game xã hội Hive7. Sự kết hợp này tạo nền tảng vững chắc cho thành công của dự án.

Về huy động vốn, Jupiter đến nay chưa công bố bất kỳ thông tin gọi vốn nào, cho thấy dự án theo đuổi chiến lược phát triển thận trọng. Việc kiểm toán mã nguồn do công ty OtterSec nổi tiếng trong ngành đảm nhiệm, đã từng kiểm toán nhiều dự án lớn như Solana, Aptos, Sui.

Tokenomics: 50% phân bổ cho cộng đồng

Token gốc của Jupiter là JUP, tổng cung 1 tỷ token, phân bổ gồm 40% cho airdrop (tổ chức 4 đợt, đợt đầu 10% đã phát hành vào tháng 12 năm 2023), 20% cho thanh khoản và khuyến khích cộng đồng, 40% còn lại dành cho đội ngũ và dự trữ chiến lược. Dự án cam kết phân phối 50% token cho cộng đồng, các token ban đầu gồm 5% để thêm thanh khoản và 10% cho airdrop.

Mặc dù chức năng cụ thể của JUP chưa được công bố, nhưng trong ngắn hạn, token chủ yếu sẽ dùng để quản trị cộng đồng. Trong tương lai, các dự án mới của Jupiter Labs có thể sẽ airdrop cho holder JUP và cung cấp quyền thử nghiệm ưu tiên, từ đó nâng cao tính thực dụng của token.

Triển vọng thị trường và các rủi ro

Jupiter hiện đối mặt với các rủi ro chính gồm rủi ro mã nguồn và rủi ro an toàn của các giao thức phái sinh. Mặc dù đã qua kiểm toán của OtterSec, nhưng logic tổng hợp phức tạp vẫn có thể tồn tại lỗ hổng tiềm ẩn. Hợp đồng perpetual vẫn đang trong giai đoạn Beta, các rủi ro như tấn công oracle không thể bỏ qua.

Tuy nhiên, về tiềm năng phát triển, lợi thế của Jupiter vẫn rõ ràng. Trong ngành DEX của Solana, Jupiter đã xây dựng vị thế khó thể lay chuyển. Với việc ra mắt chức năng Launchpad của Jupiter Start và hệ sinh thái Jupiter Labs ngày càng trưởng thành, nền tảng này có khả năng trở thành trung tâm chiến lược của hệ sinh thái Solana, kết nối người dùng, thanh khoản và các dự án sáng tạo.