5 biểu đồ giúp bạn hiểu: Mỗi lần có cơn bão chính sách, thị trường đã đi về đâu?

Question

Tóm tắt: Kịch bản quen thuộc lại xuất hiện – sau cú đánh mạnh của cơ quan quản lý lần này, liệu đây là dấu hiệu báo trước cho cơn bão giảm giá sắp tới, hay lại là điểm khởi đầu cho một đợt “tiêu hóa hết tin xấu”? Hãy cùng nhìn lại năm cột mốc chính sách then chốt để hiểu rõ quỹ đạo của thị trường sau cơn bão. Tác giả: Viee, Amelia, Denise I Biteye đội ngũ nội dung

Gần đây, bảy hiệp hội tài chính lớn tại Trung Quốc đại lục đã phát hành cảnh báo rủi ro mới nhất, chỉ đích danh stablecoin, RWA, coin rác cùng nhiều loại tài sản ảo khác. Hiện tại, Bitcoin chưa có biến động rõ rệt, nhưng tâm lý thị trường đang nguội lạnh, tài khoản teo tóp, USDT giao dịch OTC dưới mệnh giá, khiến nhiều người liên tưởng đến các đợt siết chặt chính sách trước đây.

Từ năm 2013 đến nay, công tác quản lý đối với lĩnh vực tiền mã hóa tại Trung Quốc đại lục đã trải qua 12 năm. Chính sách ra tay liên tục, thị trường cũng luôn có phản ứng. Bài viết này đi theo dòng thời gian, tổng kết phản ứng của thị trường tại các điểm chính sách quan trọng, đồng thời làm rõ một vấn đề: Sau khi chính sách quản lý được ban hành, thị trường tiền mã hóa sẽ chìm vào yên lặng, hay lại tích lũy sức mạnh để bùng nổ trở lại?

1️⃣ Năm 2013: Bitcoin bị định nghĩa là “hàng hóa ảo”

Ngày 5/12/2013, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cùng bốn bộ ngành khác đồng ban hành “Thông báo về phòng ngừa rủi ro Bitcoin”, lần đầu tiên xác định Bitcoin là “hàng hóa ảo cụ thể”, không có tính pháp định, không thuộc tiền tệ. Đồng thời, nghiêm cấm các ngân hàng và tổ chức thanh toán cung cấp dịch vụ cho giao dịch Bitcoin.

Thông báo này xuất hiện vào thời điểm nhạy cảm, ngay sau khi Bitcoin vừa lập đỉnh lịch sử khoảng 1130 USD vào cuối tháng 11. Đầu tháng 12, giá Bitcoin vẫn dao động quanh 900–1000 USD, nhưng chỉ vài ngày sau khi chính sách được ban hành, thị trường lập tức hạ nhiệt. Trong tháng 12, giá đóng cửa của Bitcoin giảm còn khoảng 755 USD, mức giảm gần 30% trong tháng.

Vài tháng tiếp theo, Bitcoin rơi vào vùng dao động giảm kéo dài, giá chủ yếu ở mức 400–600 USD, đợt giảm này về cơ bản đã kết thúc chu kỳ tăng giá năm 2013. Sau đó, giá Bitcoin duy trì dưới 400 USD cho tới cuối năm 2015.

Đợt quản lý đầu tiên này đã dập tắt ngọn lửa cuồng nhiệt ban đầu, đồng thời mở ra cuộc chơi giữa “chính sách và thị trường”.

2️⃣ Năm 2017: Lệnh cấm ICO và “cuộc di cư lớn” của sàn giao dịch

Năm 2017 là quãng thời gian sôi động nhất của thị trường tiền mã hóa, cũng là năm cơ quan quản lý hành động quyết liệt nhất. Ngày 4/9, bảy bộ ngành ban hành “Thông báo về phòng ngừa rủi ro huy động vốn qua phát hành token (ICO)”, định nghĩa ICO là hoạt động huy động vốn bất hợp pháp, yêu cầu đóng cửa toàn bộ sàn giao dịch nội địa. Ngày hôm đó, Bitcoin đóng cửa quanh mức 4300 USD. Tuy nhiên, chỉ một tuần sau khi chính sách được công bố, BTC từng rơi xuống mức thấp 3000 USD.

Tuy đợt quản lý này đã chấm dứt vai trò chủ đạo của các sàn giao dịch nội địa trong ngắn hạn, nhưng không thể lay chuyển nền tảng của chu kỳ tăng giá toàn cầu. Khi hoạt động giao dịch nhanh chóng chuyển ra nước ngoài như Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Bitcoin sau khi điều chỉnh đã bật tăng mạnh. Đến tháng 10, giá bắt đầu tăng liên tục, và ba tháng sau, vào tháng 12/2017, giá đóng cửa của Bitcoin đã vọt lên 19665 USD.

Đợt quản lý thứ hai gây chấn động mạnh trong ngắn hạn, nhưng lại vô hình trung thúc đẩy sự lan tỏa toàn cầu.

3️⃣ Năm 2019: Quản lý mục tiêu tại địa phương

Từ tháng 11/2019, các địa phương như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Đông lần lượt tiến hành rà soát các hoạt động liên quan đến tiền mã hóa, phương thức quản lý chuyển sang “chỉnh đốn mục tiêu theo địa phương”, mức độ không hề nới lỏng. Cùng tháng đó, Bitcoin giảm từ hơn 9000 USD đầu tháng xuống khoảng 7700 USD, tâm lý thị trường chùng xuống.

Sự chuyển biến thực sự lại xảy ra trong năm sau. Năm 2020, nhờ kỳ vọng halving và bối cảnh thanh khoản toàn cầu dư dả, Bitcoin từ mức 7000 USD khởi động đến hơn 20000 USD, khởi động trước cho chu kỳ tăng giá sử thi 2020–2021.

Đợt quản lý thứ ba, theo nghĩa nào đó, đã dọn đường cho chu kỳ tăng trưởng tiếp theo.

4️⃣ Năm 2021: Phong tỏa toàn diện, cúp điện đào coin

Năm 2021, sức mạnh quản lý đạt đỉnh. Hai sự kiện mang tính biểu tượng đã diễn ra, hoàn toàn định hình lại cấu trúc thị trường tiền mã hóa toàn cầu. Giữa tháng 5, Ủy ban Tài chính Quốc vụ viện nhấn mạnh “trấn áp hoạt động đào và giao dịch Bitcoin”. Các tỉnh khai thác lớn như Nội Mông, Tân Cương, Tứ Xuyên lần lượt ban hành chính sách loại bỏ, tạo nên làn sóng “cúp điện máy đào” trên phạm vi toàn quốc. Ngày 24/9, Ngân hàng Trung ương và mười bộ ngành khác ban hành “Thông báo về tăng cường phòng ngừa và xử lý rủi ro đầu cơ giao dịch tiền mã hóa”, chính thức xác định mọi hoạt động liên quan tiền mã hóa là hoạt động tài chính phi pháp.

Trong tháng 5, giá Bitcoin giảm từ 50000 USD xuống 35000 USD. Sang tháng 6–7, BTC đi ngang trong vùng 30000–40000 USD, tâm lý thị trường rơi xuống đáy. Đến tháng 8, Bitcoin tạo đáy và bật tăng trở lại, được thúc đẩy bởi kỳ vọng thanh khoản toàn cầu, cuối cùng lập đỉnh lịch sử mới gần 68000 USD vào tháng 11.

Đợt quản lý thứ tư, chính sách có thể vạch ra ranh giới, nhưng không thể ngăn cản dòng chảy của sức mạnh tính toán và dòng vốn toàn cầu.

5️⃣ Năm 2025: Kỳ vọng đảo chiều – từ “thử nghiệm đổi mới” đến “siết chặt toàn diện”

Câu chuyện quản lý năm 2025 đầy những bước ngoặt kịch tính. Nửa đầu năm, hàng loạt tín hiệu cho thấy “băng giá đang tan”, tâm lý thận trọng lạc quan lan tỏa trong giới: từ thảo luận khung pháp lý phát hành stablecoin tại Hong Kong, đến dự án “nho Malu” lên blockchain ở ngoại ô Thượng Hải, thị trường bắt đầu nói về “lộ trình hợp quy” và khả năng về “mô hình Trung Quốc”.

Gió đổi chiều đột ngột vào cuối năm. Ngày 5/12, bảy hiệp hội tài chính lớn đồng phát hành cảnh báo rủi ro, nội dung cốt lõi rất rõ ràng:

Xác định rõ tiền mã hóa không phải là tiền tệ hợp pháp
Chỉ đích danh cần trấn áp coin rác, stablecoin, RWA và các khái niệm hot
Không chỉ cấm giao dịch trong nước mà còn cấm cả tuyên truyền, dẫn dắt, quản lý bắt đầu đi vào chi tiết hơn

Lần này, điểm nâng cấp trọng tâm là: Không chỉ nhắc lại tính phi pháp của giao dịch tiền mã hóa, mà còn lần đầu mở rộng sang các mảng hot nhất hiện nay (stablecoin, RWA) và cả hoạt động quảng bá, truyền thông.

Vậy lần này thị trường sẽ ra sao? Khác những lần trước, dòng vốn Trung Quốc giờ không còn là lực lượng chủ đạo, ETF của Wall Street, vị thế tổ chức trở thành lực đẩy chính mới. Có thể thấy USDT xuất hiện chiết khấu âm, cho thấy nhiều người vội vàng đổi về tiền pháp định để thoát ra.

6️⃣ Tiếng nói thị trường: Tổng hợp quan điểm KOL

Nhà báo nổi tiếng Wu Shuo @colinwu nhận định từ góc độ thực thi, cần chú ý động thái của các sàn CEX – hướng gió thực sự phải xem các nền tảng có chặn IP Trung Quốc, có hạn chế KYC, chức năng C2C hay không.

Nhà sáng lập XHunt @defiteddy2020 so sánh đại lục và Hong Kong, cho rằng chính sách tiền mã hóa một bên nóng một bên lạnh phản ánh định vị thị trường và triết lý quản lý khác nhau.

Đồng sáng lập Solv Protocol @myanTokenGeek nhận định đợt quản lý này có thể dẫn đến hai hệ quả: Một là người dùng và dự án tăng tốc ra nước ngoài; hai là các kênh ngầm, xám quay trở lại.

Luật sư Liu Honglin, sáng lập Công ty luật Mankun Thượng Hải @Honglin_lawyer bổ sung từ góc độ pháp lý: nhiều dự án RWA thực sự không hợp quy, mượn danh hợp quy để huy động vốn, thao túng giá, về bản chất không khác gì lừa đảo. Với các đội ngũ thật sự nghiêm túc, ra nước ngoài là lựa chọn duy nhất.

OG trong ngành @Bitwux cho rằng đây chỉ là việc nhà chức trách xác nhận lại vấn đề mà ngành đã biết từ lâu, tác động không lớn. Chính sách chủ yếu nhắc lại điều cũ, trọng tâm có thể là ngăn chặn kênh xám bị lộ ra ngoài.

Trader độc lập @xtony1314 nhận xét lần này do công an đứng đầu, không còn là lời nói suông. Nếu sau này bắt đầu thực thi, hạn chế các nền tảng giao dịch, có thể sẽ dẫn đến một làn sóng “tự nguyện tháo chạy + thị trường bán tháo”.

Trader độc lập @Meta8Mate cho rằng mỗi khi một khái niệm bị làm nóng quá mức, sẽ có cảnh báo rủi ro. Năm 2017 là ICO, 2021 là đào coin, lần này là stablecoin và RWA.

7️⃣ Kết luận: Cơn bão không bao giờ ngăn được dòng thủy triều – nó chỉ thay đổi lộ trình di chuyển

Nhìn lại 12 năm qua, có thể thấy rõ một logic chủ đạo vừa nhất quán vừa có mục tiêu rõ ràng:

Chính sách quản lý luôn nhất quán, cần thiết và hợp lý. Một hạt cát của thời đại, rơi xuống đầu mỗi cá nhân là một ngọn núi. Ảnh hưởng của chính sách quản lý tới ngành là điều không cần phải bàn cãi, nhưng cũng phải thừa nhận: Quản lý nhằm bảo vệ nhà đầu tư khỏi rủi ro tài chính khó kiểm soát, duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính trong nước.
Chính sách quản lý có tính “thời điểm” rõ nét. Chính sách thường được ban hành khi thị trường đang nóng nhất hoặc đạt đỉnh cục bộ, nhằm hạ nhiệt rủi ro quá mức. Từ đợt cuối chu kỳ tăng năm 2013, cơn sốt ICO năm 2017, đỉnh cao khai thác năm 2021, đến nay là cơn sốt stablecoin và RWA, đều như vậy.
Hiệu ứng lâu dài của chính sách đang suy giảm. Ngoại trừ đợt quản lý đầu tiên năm 2013 chấm dứt chu kỳ tăng hiện thời, các lần can thiệp mạnh sau đó (2017 đóng cửa sàn, 2021 dẹp đào coin) đều không thay đổi xu hướng tăng dài hạn của Bitcoin.
Bitcoin đã trở thành “cuộc chơi toàn cầu”. ETF của Wall Street, quỹ chủ quyền Trung Đông, tổ chức châu Âu, cho đến sự đồng thuận của nhà đầu tư lẻ toàn cầu, cùng nhau tạo thành lực đỡ giá chủ yếu hiện tại.

Kết luận then chốt: “Phòng thủ nghiêm ngặt ở phương Đông” và “Định giá dẫn dắt bởi phương Tây” có thể sẽ trở thành trạng thái bình thường mới của thế giới tiền mã hóa.

*Nguồn dữ liệu: nền tảng công khai. Nội dung chỉ nhằm mục đích chia sẻ thông tin, không quảng bá hay bảo chứng bất kỳ token nào. Độc giả vui lòng tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật địa phương, không tham gia bất kỳ hoạt động tài chính phi pháp nào.