Trong giới này lăn lộn tám năm, điều đau nhất không phải là lần nào bị kẹt lệnh, mà là tận mắt nhìn thấy khoản lợi nhuận gấp 40 lần sắp đến tay lại vuột mất.

Quay về năm 2017, lúc đó tôi nhắm vào ADA. Bắt đầu vào từng đợt từ mức 0,03 USD, không ngờ chỉ ba tháng sau, đồng này như tên lửa lao vọt lên tận 1,2 USD. Con số sau số dư tài khoản bỗng dài thêm mấy số, mỗi sáng tỉnh dậy việc đầu tiên là cầm điện thoại lướt xem, nhìn dãy số cứ thế mà cười ngốc. Trong đầu đã bắt đầu tính chuyện mua nhà — ba phòng ngủ một phòng khách, hướng Nam Bắc thông thoáng.

Nhưng bản tính con người mà, lúc nào cũng nghĩ “còn lên nữa, còn lên nữa rồi bán”, cứ thế mà lần lữa từng ngày.

Rồi thị trường cho tôi một bài học nhớ đời. Đợt sụt giảm kiểu vách đá đến bất ngờ, ADA rơi thẳng về 0,2 USD, tám mươi phần trăm lợi nhuận bốc hơi trong tích tắc, chuyện mua nhà chẳng còn dám nhắc. Cú ngã này đau thật, nhưng cũng giúp tôi ngộ ra một điều: Người mua vào được gọi là học việc, còn người bán ra vững vàng mới gọi là nhập môn.

Mấy năm nay, tôi tự rút ra được một bộ phương pháp, không cần ngày nào cũng căng thẳng dán mắt vào bảng giá mà vẫn giữ được phần lớn lợi nhuận.

**Nói về chốt lời trước nhé.** Tôi dùng phương pháp chốt từng phần: Giả sử một đồng coin từ 1 USD lên 2 USD, tôi bán ra 30% để thu hồi vốn, như vậy sau này có rớt giá cũng không lỗ vốn gốc; lên tới 3 USD thì giảm tiếp 30% vị thế, còn lại 40% thì đặt lệnh trailing stop — từ đỉnh mà giảm 15% thì tự động bán hết. Cách này vừa ăn được sóng tăng chính, vừa không lo rời tàu tay trắng.

**Còn về cắt lỗ.** Tôi đặt cho mình một nguyên tắc sắt: mỗi lệnh lỗ không quá 5% vốn gốc. Mua xong là đặt ngay lệnh điều kiện cắt lỗ -10%, coi như mua bảo hiểm cho mình. Đừng sợ lỡ tàu, thị trường này không bao giờ thiếu cơ hội, nhưng nếu mất vốn thì thật sự khó mà gỡ lại.

Tám năm qua, tôi đã thấy quá nhiều câu chuyện làm giàu trong một đêm, cũng thấy nhiều người chơi tàu lượn theo thị trường, rồi cuối cùng cháy sạch vốn. Người thực sự bỏ tiền vào túi, đều là những người kỷ luật như cái máy.

Nhớ có lần tôi cắt lỗ ra khỏi một đồng coin, đồng đó lại tăng gấp đôi, bạn bè thì cười tôi nhát tay. Nhưng ba tháng sau, nó về thẳng con số 0. Thị trường này, giữ được mạng còn quan trọng hơn kiếm tiền nhanh.

Tám năm trải qua đủ hầm hố, những kinh nghiệm này đều đổi bằng tiền thật. Muốn giảm học phí trong sóng gió, kỷ luật luôn đáng tin hơn là may mắn.