Phí gas của ETH hiện tại thấp đến mức khó tin — chỉ 0,067 gwei, chuyển khoản chỉ tốn vài xu. So với thời kỳ thị trường bò năm 2021, phí giao dịch từng lên đến 150 đô la, đúng là một trời một vực.

Dễ chịu thì có dễ chịu, nhưng vấn đề lại phát sinh: Sau khi nâng cấp Dencun tối ưu cho Layer 2, phần lớn hoạt động trên mạng chính đã chuyển sang các sidechain như Arbitrum, Optimism, khiến doanh thu của ETH L1 lao dốc 99%. Ngày mà các validator kiếm tiền nhờ phí gas đã qua, giờ chỉ còn trông chờ vào phần thưởng staking.

Điều này dẫn đến một nghịch lý:
• L2 rẻ và tiện, người dùng đổ xô về đó
• Nhưng hoạt động trên L1 giảm, động lực kinh tế cho bảo mật cũng yếu đi

Có người nói đây là “con dao hai lưỡi” của Ethereum — mạnh hơn về mặt kỹ thuật, nhưng mô hình kinh tế lại có phần bấp bênh. Tháng sau, bản nâng cấp Fusaka sẽ tiếp tục tối ưu, nhưng liệu có thể giải quyết tận gốc vấn đề cấu trúc này hay không thì còn phải chờ xem.