Tối qua, đợt dữ liệu phi nông nghiệp gây biến động thị trường, có thể xem là phân hóa kỳ diệu nhất trong năm nay.

Phía thị trường Mỹ như đang lễ hội — Dow Jones tăng 1.43%, Nasdaq bứt phá thẳng 2.53%, S&P 500 cũng đóng cửa tăng 1.90%. Cổ phiếu công nghệ còn điên loạn hơn, chỉ số "Bảy gã khổng lồ" tăng hơn 3% trong ngày, Nvidia dẫn đầu gần 4%, doanh thu quý 3 đạt 57 tỷ USD, tăng 62% so với cùng kỳ, dự kiến quý 4 lên tới 65 tỷ, dữ liệu này thật sự rất mạnh.

Nhưng bên kia lại thảm hại. Vàng giao ngay sập mạnh 1.5%, vượt qua ngưỡng 4100 USD; thị trường crypto còn tệ hơn, giảm chung 5%, nhiều vị thế bị thanh lý hàng loạt.

Nói ngắn gọn, đợt biến động này chính là cuộc chiến giữa các kỳ vọng.

Số việc làm mới trong phi nông nghiệp tháng 9 là 119,000, gấp hơn 2 lần dự kiến 52,000; sau khi dữ liệu xuất hiện, Nhà Trắng liền nhảy ra nhận công. Nhưng nhìn kỹ hơn, chỉ số sản xuất của Philly Fed và chỉ số đơn đặt hàng mới đều giảm, ngành chế tạo vẫn còn đang cố gắng đứng vững.

Quan trọng hơn, thái độ của Fed vẫn còn mập mờ. Goldman cho rằng thị trường lao động không mạnh như dự đoán, khả năng cắt giảm lãi suất vào tháng 12 vẫn còn; nhưng CME lãi suất tương lai cho thấy xác suất cắt giảm tháng 12 chỉ còn 29.8%, thị trường rõ ràng không tin. Thống đốc Fed Barr nói lạm phát 3% vẫn còn đáng lo, ông Harker còn cảnh báo trực tiếp rằng việc cắt giảm lãi suất có thể kích hoạt rủi ro tài chính — câu nói này làm cho kỳ vọng nới lỏng gần như tắt ngấm.

Vậy nên, bạn thấy đấy, đà tăng của thị trường Mỹ là do lợi nhuận của cổ phiếu công nghệ mạnh, dòng tiền tập trung; vàng và crypto giảm là do kỳ vọng cắt giảm lãi suất không thành, trú ẩn và rủi ro cao cùng bị bán tháo. Về bản chất, tất cả đều do cảm xúc chi phối, nền tảng cơ bản thực ra khá mong manh.

Hiện tại, điều quan trọng nhất đối với người bình thường không phải là theo đuổi mua đỉnh bán đáy, mà là kiên nhẫn đầu tư đều đặn, chờ đến cuộc họp FOMC tháng 12 của Fed để có tín hiệu rõ ràng hơn. Biến động ngắn hạn càng dữ dội, dễ bị dắt mũi thành "cây hành" hơn.