Nắm vững những thuật ngữ này, lợi nhuận giao dịch tài sản tiền điện tử sẽ tăng gấp đôi! Hướng dẫn thuật ngữ Thị trường Chứng khoán cần có cho năm 2025

Hiểu thị trường thuật ngữ, là từ sự biến động giá cả đơn giản mà nhìn ra được đường đi, đưa ra quyết định có tỷ lệ thắng cao hơn.

01 Thuật ngữ cơ bản về thị trường: Bước đầu tiên để hiểu ngôn ngữ thị trường

Giao dịch tiền điện tử có vẻ phức tạp, nhưng các thuật ngữ cốt lõi của nó có nhiều điểm tương đồng với thị trường tài chính truyền thống. Hiểu những khái niệm cơ bản này là bước đầu tiên để trở thành một nhà giao dịch trưởng thành.

Sổ lệnh (Order Book) là cốt lõi của thị trường, nó liệt kê tất cả các đơn đặt hàng mua và bán. Phía trên là giá chào bán của người bán (Ask), phía dưới là giá đặt mua của người mua (Bid). Khi giá mua và bán khớp nhau, giao dịch sẽ được thực hiện.

Độ dày của sổ lệnh phản ánh tính thanh khoản của thị trường. Một thị trường có tính thanh khoản cao, như Bitcoin, có sổ lệnh dày và các giao dịch lớn cũng khó có thể gây ra cú sốc mạnh lên giá. Ngược lại, altcoin có tính thanh khoản kém, thậm chí một giao dịch không lớn cũng có thể dẫn đến biến động giá mạnh.

Trong thị trường tiền điện tử, thị trường cấp một thường chỉ những trường hợp phát hành token lần đầu tới các nhà đầu tư, bao gồm ICO (phát hành token lần đầu), STO (phát hành token chứng khoán) và các cách thức khác. Trong khi đó, thị trường cấp hai là các sàn giao dịch tiền điện tử mà chúng ta quen thuộc, nơi các nhà đầu tư thực hiện giao dịch mua bán token.

02 Loại đơn hàng: Làm thế nào để thực hiện chính xác chiến lược giao dịch của bạn?

Hiểu các loại lệnh khác nhau và các tình huống sử dụng của chúng có thể giúp bạn thực hiện chiến lược giao dịch tốt hơn và quản lý rủi ro.

• Lệnh giới hạn (Limit Order): chỉ các lệnh được thực hiện theo giá chỉ định. Ví dụ "Mua BTC ở giá $60,000", nó sẽ được đưa vào sổ lệnh chờ được thực hiện. Các nhà giao dịch gửi lệnh giới hạn thường được gọi là Maker (người đặt lệnh), vì họ cung cấp thanh khoản cho thị trường.
• Lệnh thị trường (Market Order): chỉ lệnh được thực hiện ngay lập tức theo giá tốt nhất hiện tại trên thị trường. Nó nhanh chóng, nhưng có thể phát sinh chi phí cao hơn. Các nhà giao dịch gửi lệnh thị trường được gọi là Taker (người ăn lệnh), vì họ tiêu thụ tính thanh khoản của thị trường.
• Lệnh cắt lỗ (Stop-Loss): Đây là một công cụ quản lý rủi ro, tự động kích hoạt khi giá đạt đến mức đã thiết lập, được sử dụng để giới hạn tổn thất tiềm năng.
• Lệnh chốt lời (Take-Profit): Khi giá đạt đến mục tiêu lợi nhuận đã thiết lập, tự động thực hiện, giúp nhà giao dịch khóa lợi nhuận.

Nhiều sàn giao dịch (bao gồm cả Gate) thu phí khác nhau cho Maker và Taker, phí của Maker thường thấp hơn để thưởng cho hành động cung cấp tính thanh khoản cho thị trường.

03 Hiện tượng thị trường và rủi ro: Nhận diện cơ chế đằng sau Biến động

Cơ chế và thuật ngữ cụ thể đứng sau biến động thị trường, hiểu chúng sẽ giúp bạn quản lý rủi ro tốt hơn.

Trượt giá (Slippage) là sự khác biệt giữa giá thực hiện đơn hàng và giá dự kiến. Ví dụ, bạn dự định mua BTC với giá $60,000, nhưng do khối lượng đơn hàng ở mức giá đó trên sổ lệnh không đủ, giá trung bình cuối cùng có thể "trượt" lên $60,050. Thị trường có tính thanh khoản kém thì rủi ro trượt giá thường cao hơn.

Giao dịch (Squeeze) là thuật ngữ chỉ sự biến động giá đột ngột do một lượng lớn lệnh dừng lỗ được kích hoạt đồng loạt. Khi giá dao động trong một khoảng nhất định, các nhà giao dịch thường đặt lệnh dừng lỗ ở phía trên và phía dưới của khoảng này. Một cú sốc giá bất ngờ có thể kích hoạt một lượng lớn lệnh dừng lỗ, dẫn đến giá tăng vọt hoặc giảm mạnh trong chốc lát, gây ra tổn thất dây chuyền.

Theo dữ liệu thị trường năm 2025, sự thống trị của Bitcoin đã đạt đỉnh 65,1% và sau đó giảm xuống còn 57,2%. Sự thay đổi trong sự thống trị này thường có nghĩa là vốn có thể xoay vòng giữa các loại tiền điện tử khác nhau, các nhà đầu tư cần theo dõi sát sao những xu hướng này.

04 Loại thị trường và sản phẩm: Hiểu về các chiến trường giao dịch khác nhau

Thị trường tiền điện tử cung cấp nhiều sản phẩm giao dịch đa dạng để đáp ứng sở thích rủi ro và chiến lược đầu tư khác nhau của các nhà giao dịch.

• Thị trường giao ngay (Spot Market): Đây là hình thức giao dịch đơn giản nhất. Bạn trực tiếp mua bán tài sản, sau khi mua, token sẽ vào tài khoản của bạn, sau khi bán, bạn sẽ nhận được số tiền tương ứng.
• Thị trường hợp đồng tương lai (Futures): Tại đây, bạn giao dịch theo hướng tăng giảm giá của tài sản, chứ không phải tài sản thực tế. Nó cho phép bạn khuếch đại quy mô giao dịch thông qua đòn bẩy (Leverage) và bạn có thể mua (kỳ vọng tăng) hoặc bán khống (kỳ vọng giảm).

Năm 2025, sản phẩm tài chính tiền điện tử liên tục đổi mới. Quỹ ETF Bitcoin giao ngay của Mỹ đã ghi nhận lượng tiền vào ấn tượng 2,3 tỷ USD trong tuần qua, cho thấy nhu cầu từ các tổ chức đang tăng vọt. Đồng thời, giá trị vốn hóa thị trường của cổ phiếu token hóa cũng đã đạt 34,9 tỷ USD, loại sản phẩm này cho phép cổ phiếu truyền thống (như Tesla, Apple) hoạt động dưới dạng tài sản tổng hợp trên blockchain, cho phép các nhà giao dịch tiền điện tử tiếp cận thị trường chứng khoán truyền thống mà không rời khỏi hệ sinh thái.

05 Giải thích dữ liệu quan trọng: Cơ sở để đưa ra quyết định thông minh

Học cách giải đọc dữ liệu thị trường quan trọng là cơ sở để đưa ra quyết định giao dịch hợp lý.

• Vốn hóa thị trường (Market Cap): Đây là một chỉ số tổng quát để đo lường quy mô của tiền điện tử, được tính bằng cách nhân cung lưu hành với giá hiện tại. Ví dụ, GateToken (GT) có vốn hóa thị trường khoảng $592.1 tỷ vào ngày 19 tháng 9.
• Khối lượng giao dịch (Volume): Nó phản ánh mức độ giao dịch thực tế của tài sản trong một khoảng thời gian nhất định. Khối lượng giao dịch cao thường có nghĩa là tính thanh khoản tốt.
• Cung lưu thông (Circulating Supply): Đây là số lượng token có sẵn để giao dịch trên thị trường hiện tại. Nó có thể khác với tổng cung (Total Supply) và cung tối đa (Max Supply). Ví dụ, cung lưu thông của XL1 là 5.7 tỷ token, trong khi cung tối đa của nó là 48 tỷ token.

Đến tháng 9 năm 2025, tổng giá trị khóa (TVL) của stablecoin đã tăng hơn 35%, đạt mức kỷ lục 277,8 tỷ USD, điều này cung cấp một nền tảng thanh khoản và ổn định vững chắc cho thị trường tiền điện tử.

06 Xu hướng mới của thị trường năm 2025: Bám sát nhịp đập của thời đại

Thị trường tiền điện tử đang thay đổi từng ngày, một số xu hướng và thuật ngữ mới xuất hiện vào năm 2025 đáng để chú ý.

Cryptostocks là một thuật ngữ kết hợp giữa "Crypto" (tiền điện tử) và "Stocks" (cổ phiếu). Nó thường chỉ hai loại sự vật: thứ nhất là những cổ phiếu của các công ty niêm yết truyền thống có liên quan đến lĩnh vực tiền điện tử (như Coinbase, MicroStrategy); thứ hai là các tài sản token hóa (Tokenized Stocks) được phát hành trên blockchain, theo dõi giá cổ phiếu truyền thống.

Các tổ chức đang tăng tốc áp dụng. Các công ty niêm yết hiện đang nắm giữ hơn 1.07 triệu BTC, chiếm 5.4% tổng cung lưu thông của Bitcoin. Điều này cho thấy tài sản số ngày càng trở thành tài sản phổ biến trên bảng cân đối kế toán của các doanh nghiệp.

Tài chính phi tập trung (DeFi) cũng đang tiếp tục phát triển. Thị phần của sàn giao dịch phi tập trung (DEX) trong thị trường giao ngay và thị trường phái sinh lần lượt đạt 23,1% và 9,3%.

Giá trị tổng khóa của DeFi (TVL) đã tăng 65%, đạt 79,8 tỷ đô la, điều này cho thấy hoạt động tín dụng trên chuỗi ngày càng sôi động.

Dữ liệu đang không ngừng thay đổi, nhưng việc hiểu những thuật ngữ này sẽ cho bạn khả năng xuyên thấu sương mù biến động giá. Khi bạn thấy những từ như "khai thác thanh khoản", "cổ phiếu mã hóa" hoặc "tỷ lệ phí vốn" lần tới, bạn sẽ không còn cảm thấy bối rối nữa, mà có thể nhìn thấy cơ hội và rủi ro phía sau chúng.