Thế giới tiền điện tử hợp đồng: Tại sao biết rõ đó là "hố vàng", vẫn có người lao vào như bướm đập đầu vào đèn?

Đọc được một bài đăng của một người mới trong thế giới tiền điện tử: "5000块 mở hợp đồng gấp 10 lần, 3 ngày kiếm được 20000, tiền này kiếm dễ quá!" Phần bình luận đầy những lời kêu gọi "mong được dẫn dắt", nhưng tôi lại nhớ đến lão Trương năm ngoái - ông ấy từng dựa vào hợp đồng để biến 100000 vốn thành 2000000, lúc đó tự tin nói "thị trường này nằm cũng thắng", kết quả chỉ trong vòng hai tuần đã cháy tài khoản và mất trắng, cuối cùng ngồi ở cửa sàn giao dịch hút hết nửa gói thuốc, chỉ để lại một câu "đâu phải kiếm tiền, rõ ràng là đổi mạng lấy sự kích thích."

Hôm nay tôi không muốn đơn giản gán nhãn "có độc" cho hợp đồng, mà muốn xé bỏ lớp ngụy trang "con đường làm giàu nhanh chóng" của nó: Tại sao có nhiều người biết rõ ràng về rủi ro nhưng vẫn lao vào hợp đồng? Nó thực sự là công cụ hay cạm bẫy trong thế giới tiền điện tử? Người bình thường có thể chạm vào nó không?

Một, sự thật khiến hợp đồng trở thành "cơn nghiện": chính xác chạm vào "điểm yếu" của bản chất con người.

Bản chất của hợp đồng là một "cuộc cược" làm tăng lợi nhuận bằng cách sử dụng đòn bẩy, nhưng nó khiến người ta không thể dứt ra được, cốt lõi nằm ở việc nắm bắt hai điểm yếu cơ bản nhất của con người.

1. "ảo giác hồi vốn": thua càng nhiều, càng muốn "cược thêm một lần"

Câu chuyện của bạn A Ji rất điển hình: Năm 2023, anh ấy dùng 30,000 để giao dịch hợp đồng BTC, với đòn bẩy 5 lần, đúng lúc thị trường giảm 5%, anh ấy đã bị phá sản. Anh không cam tâm, lại vay 20,000 và dùng đòn bẩy 10 lần để muốn xoay chuyển tình thế, kết quả BTC phục hồi 3%, lại một lần nữa bị phá sản. Cuối cùng, anh ấy đã sử dụng hết thẻ tín dụng, cho đến khi không còn một xu dính túi, anh mới phải dừng lại.

Đây chính là chỗ đáng sợ nhất của hợp đồng - nó sẽ sinh ra "tâm lý đánh bạc": thua thì luôn cảm thấy "ván tiếp theo sẽ phục hồi", thắng thì lại muốn "làm gấp đôi". Nhưng rất ít người nhận ra rằng, cơ chế thanh lý của hợp đồng hoàn toàn không theo "lẽ thường": đòn bẩy càng cao, đường thanh lý càng gần, bạn nghĩ rằng "cứ kiên trì một chút sẽ hồi phục", thực ra mỗi giây chờ đợi thêm đều là bước thêm vào vực sâu của việc thanh lý.

2. "Kích thích ngay lập tức": biến động trong phút, làm cho con người "tham lam" hơn

Giao dịch giao ngay có thể mất vài ngày hoặc vài tháng mới thấy lợi nhuận; nhưng hợp đồng thì khác, biến động là cấp phút thậm chí giây - sau khi mở lệnh mua, BTC tăng 1%, tài khoản ngay lập tức có lãi; giảm 2%, thua lỗ ngay lập tức xuất hiện. Cảm giác "phản hồi thời gian thực" này sẽ liên tục kích thích não bộ tiết ra dopamine, khiến người ta có ảo tưởng "tôi có thể kiểm soát thị trường".

Trong tâm lý học có một lý thuyết gọi là "tăng cường tỷ lệ biến đổi": khi bạn không chắc chắn về việc liệu lần thao tác tiếp theo có thể mang lại lợi nhuận hay không, não bạn sẽ liên tục tiết ra dopamine, thúc đẩy bạn cố gắng hết lần này đến lần khác. Điều này tương tự như nguyên lý của máy đánh bạc trong sòng bạc, và "đòn bẩy cao + biến động cao" của hợp đồng đã khuếch đại sự kích thích này lên gấp 10 lần, khiến người ta càng chơi càng không thể dừng lại.

Hai, sự tàn khốc đằng sau "huyền thoại phát tài": những "người chiến thắng" mà bạn thấy, có thể chỉ là những "người sống sót".

Mở cộng đồng thế giới tiền điện tử, đầy ắp những câu chuyện "Hợp đồng 10 lần trong 24 giờ" và "Kiếm 3 triệu sau khi thua lỗ 2 triệu". Nhưng sau những "huyền thoại" này, có ba sự thật mà phần lớn mọi người không muốn đối mặt.

1. 92% người đang thua lỗ, "làm giàu nhanh" chỉ là sự kiện có xác suất nhỏ.

Dữ liệu từ nền tảng thống kê trên chuỗi CryptoRank cho thấy: Trong nửa đầu năm 2024, trong số các nhà giao dịch hợp đồng toàn mạng, 92% đang ở trạng thái thua lỗ, 5% hòa vốn, chỉ có 3% có thể đạt được lợi nhuận. Những người khoe ảnh chụp lợi nhuận trên mạng xã hội, hoặc là "trợ lý" do nền tảng thuê, hoặc là dùng vị thế rất nhỏ để thu hút sự chú ý, thực sự có thể đạt được tự do tài chính từ hợp đồng, thậm chí không thể tính là một trong vạn.

Ông Lý, một người giàu kinh nghiệm trong thế giới tiền điện tử, đã làm hợp đồng trong 7 năm. Ông ấy có một kết luận rất thực tế: "Bạn thấy 100 người khoe lời, có thể đằng sau đó có 1000 người thua lỗ đến mức không dám nói."

2. Giá phải trả cho việc "kiếm tiền nhanh" có thể là hủy hoại cả cuộc đời.

Vào năm 2023, đã có một sàn giao dịch bị phanh phui về "người dùng nhảy lầu vì hợp đồng bị tê liệt", thường thấy hơn là sự "sụp đổ" của những người bình thường: có người vay tiền online để thu hồi vốn, có người thế chấp bất động sản, cuối cùng rơi vào vòng luẩn quẩn "thua lỗ → vay tiền → lại thua lỗ → bỏ trốn".

Bạn học đại học của tôi trước đây có mức lương 20.000 mỗi tháng, cuộc sống khá sung túc. Năm 2024, anh ấy đã đầu tư toàn bộ 800.000 tiết kiệm vào hợp đồng, kết quả là gặp phải sự cố LUNA, trong 3 ngày bị mất sạch, cuối cùng chỉ có thể bán xe đi làm phương tiện để trả nợ, giờ vẫn đang trả góp thẻ tín dụng. Anh ấy nói: "Trước đây tôi nghĩ rằng tiền là kiếm được, bây giờ tôi mới hiểu, tiền từ hợp đồng là dùng cuộc sống để đổi lấy."

3. Người "thắng cuộc" thực sự, chưa bao giờ là những nhà giao dịch bình thường

Phí giao dịch hợp đồng, tỷ lệ vốn, và việc thu hồi từ vị thế bị thanh lý (số tiền mà sàn giao dịch thu từ các vị thế bị thanh lý) đều là thu nhập của sàn giao dịch. Các chuyên gia trong ngành cho biết: thu nhập từ giao dịch hợp đồng của các sàn hàng đầu chiếm hơn 60%. Đối với các trader thông thường, số tiền bạn kiếm được là từ việc "cướp" từ túi của người khác, nhưng cộng với phí giao dịch và việc thu hồi từ vị thế bị thanh lý, điều này hoàn toàn không phải là "trò chơi tổng bằng không", mà là "trò chơi tổng âm" - về lâu dài, tổng số vốn của tất cả mọi người sẽ liên tục giảm, và cuối cùng sẽ chảy vào túi của sàn giao dịch.

Ba, hợp đồng không phải là "mật mã tài sản", chỉ là "công cụ" của một số ít người.

Nói về nhiều rủi ro như vậy, phải chăng hợp đồng hoàn toàn vô dụng? Tất nhiên là không. Hợp đồng bản thân nó là trung lập, quan trọng là ai sử dụng và sử dụng như thế nào.

1. Đối với tổ chức/vốn lớn: Dùng để "đối phó với rủi ro"

Chẳng hạn, các tổ chức nắm giữ một lượng lớn BTC giao ngay sẽ mở vị thế bán để hedging rủi ro giảm giá. Trước khi Bitcoin giảm một nửa vào năm 2024, nhiều công ty khai thác đã dựa vào hợp đồng để khóa lợi nhuận, tránh thua lỗ do giá giảm mạnh sau khi giảm một nửa. Đối với họ, hợp đồng là "đệm an toàn", chứ không phải "công cụ cược".

2. Đối với các trader chuyên nghiệp: Dùng để "khuếch đại lợi nhuận"

Những bậc thầy thực sự của hợp đồng không bao giờ kiếm tiền bằng cách "cá cược hướng đi", mà là nhờ vào "kiếm lợi nhuận" và "phòng ngừa rủi ro". Ví dụ, sử dụng sự chênh lệch giá giữa các sàn giao dịch khác nhau để thực hiện kiếm lợi nhuận giữa các nền tảng, hoặc sử dụng các kết hợp quyền chọn để giảm rủi ro. Nhưng những hoạt động này cần có sự hiểu biết sâu sắc về thị trường, những nhà đầu tư nhỏ lẻ bình thường hoàn toàn không thể học được, cũng như không đủ khả năng tham gia.

3. Đối với người bình thường: Xác suất cao là "thuế nhận thức"

Nếu bạn không hiểu cách xem biểu đồ nến, Gas fee là gì, nhưng lại muốn kiếm tiền nhanh từ hợp đồng, thì về cơ bản bạn đang phải trả "thuế nhận thức". Trong thế giới tiền điện tử có câu nói cũ: "Mỗi đồng bạn kiếm được là sự hiện thực hóa của nhận thức thị trường; mỗi đồng bạn mất đi là hình phạt cho sự thiếu nhận thức." Và đòn bẩy cao của hợp đồng chỉ làm phóng đại "khoảng cách nhận thức" này - bạn hiểu càng ít, bạn sẽ mất càng nhiều.

Bốn, người bình thường muốn thử hợp đồng? Hãy nhớ 4 "nguyên tắc sống còn" này.

Nếu thực sự không thể chịu đựng được việc thử nghiệm, đừng mang tâm lý "kiếm được nhiều tiền", hãy giữ vững 4 nguyên tắc này:

• Chỉ sử dụng tiền mà "thua lỗ cũng không thấy tiếc": Đừng bao giờ dùng tiền sinh hoạt, tiền vay mua nhà,