
Trong lĩnh vực tiền mã hóa, “Spoon” là thuật ngữ lóng chỉ các dự án bắt chước, chỉ sao chép mã nguồn của các dự án hiện có, thay đổi tên và logo mà không có đổi mới hay cải tiến thực chất. Những dự án này thường không đem lại giá trị mới, chủ yếu tận dụng cơ hội kiếm lời nhanh bằng cách mô phỏng các dự án thành công. Trong hệ sinh thái blockchain, Spoon tượng trưng cho rào cản gia nhập thấp và sự thiếu sáng tạo, thường gắn liền với hoạt động đầu cơ và nguy cơ lừa đảo.
Thuật ngữ “Spoon” xuất phát từ cộng đồng lập trình và phát triển phần mềm mã nguồn mở. Trong thế giới mã nguồn mở, “Fork” là việc tạo ra dự án mới dựa trên mã nguồn sẵn có, nhằm cải tiến hoặc bổ sung chức năng. Thuật ngữ Spoon được dùng để châm biếm các Fork không có cải tiến thực chất mà chỉ thay đổi yếu tố bề mặt.
Khái niệm này trở nên phổ biến trong thời kỳ thị trường tiền mã hóa tăng trưởng mạnh năm 2017-2018, khi hàng loạt dự án sao chép xuất hiện, tận dụng xu hướng đầu tư nóng và tâm lý sợ bỏ lỡ (FOMO) của nhà đầu tư. Khi DeFi (Tài chính phi tập trung) và NFT (tài sản số độc nhất) phát triển mạnh, số lượng dự án Spoon ngày càng nhiều, trở thành hiện tượng phổ biến trong cộng đồng crypto.
Quy trình hình thành một dự án Spoon thường gồm các bước:
Dự án Spoon thu hút sự chú ý và đầu tư nhờ các cơ chế sau:
Dự án Spoon tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng kể:
Nhà đầu tư có thể nhận diện Spoon qua việc thiếu điểm độc đáo, thông tin về đội ngũ phát triển không rõ ràng, mã nguồn giống dự án gốc mà không có cải tiến rõ rệt, và hoạt động marketing quá mức.
Việc các dự án Spoon xuất hiện tràn lan cũng làm ảnh hưởng đến môi trường đổi mới sáng tạo của ngành blockchain, gây phân tán nguồn lực và làm giảm niềm tin vào các dự án thực sự sáng tạo.
Hiện tượng Spoon phản ánh thách thức trưởng thành của thị trường tiền mã hóa. Khi quy định ngành được siết chặt và nhận thức đầu tư được nâng cao, không gian tồn tại của các dự án kiểu này ngày càng thu hẹp. Tuy nhiên, chúng vẫn xuất hiện theo chu kỳ cùng các làn sóng công nghệ mới.


