Dịch vụ xác thực chủ động (AVS)

Actively Validated Services (AVS) đánh dấu một bước đột phá quan trọng trong hệ sinh thái Ethereum, đóng vai trò là lớp hạ tầng blockchain mới cho phép các nhà phát triển ủy quyền các tác vụ tính toán hoặc kiểm định riêng biệt cho nhà vận hành node trong mạng lưới. Những dịch vụ này cung cấp các tài nguyên tính toán linh hoạt và năng lực xác thực quy mô lớn cho ứng dụng phi tập trung, vượt qua giới hạn thực thi của blockchain truyền thống. Với vai trò là thành tố trọng yếu trong chiến lược mở rộng của Ethereum, hệ thống AVS tạo ra mô hình dịch vụ blockchain hiệu quả, bảo mật và linh hoạt, nhờ tích hợp mạng validator phi tập trung cùng các cơ chế bảo đảm kinh tế.

Nguồn gốc: Actively Validated Services (AVS) bắt nguồn từ đâu?

Khái niệm AVS xuất phát từ sự kết hợp giữa nhu cầu mở rộng quy mô của Ethereum và tư duy thiết kế blockchain dạng mô-đun. Khi tình trạng tắc nghẽn trên mạng Ethereum ngày càng nghiêm trọng, cộng đồng phát triển đã chủ động tìm kiếm giải pháp đưa các tác vụ tính toán phức tạp ra khỏi mainchain (chuỗi chính).

Năm 2022, các nhà nghiên cứu Ethereum cùng đội ngũ EigenLayer đã đề xuất ý tưởng tái sử dụng yếu tố bảo mật từ tài sản đã stake trên Ethereum, tạo nền tảng lý thuyết cho AVS.

Song song với sự phát triển của giao thức EigenLayer, AVS dần hoàn thiện thành một framework (khung làm việc) cho phép nhà phát triển tự do tùy biến quy tắc kiểm định, đồng thời khai thác cam kết bảo mật ở cấp mạng lưới.

Quá trình chuyển hóa này cho thấy kiến trúc blockchain đang dịch chuyển từ thiết kế nguyên khối sang mô hình phân tầng, mô-đun, mở đường cho triển khai và tối ưu từng chức năng ở từng lớp riêng biệt.

Cơ chế hoạt động: Actively Validated Services (AVS) vận hành ra sao?

Cơ chế vận hành của AVS dựa trên bốn yếu tố trọng yếu:

1. Restaking (tái staking): Validator có thể thực hiện restake ETH đã stake trên các giao thức như EigenLayer, cam kết tuân thủ quy tắc xác thực dành cho AVS, nhờ đó đảm bảo bảo mật cho nhiều dịch vụ cùng lúc.

2. Mạng validator: Nhà vận hành node của AVS hình thành mạng phân tán để xử lý các tác vụ như kiểm tra tính sẵn có dữ liệu, đánh giá rủi ro, tạo bằng chứng zero-knowledge (bằng chứng không tiết lộ) và nhiều tác vụ chuyên sâu khác.

3. Quy trình phân bổ và thực thi tác vụ:

   • Nhà phát triển AVS triển khai smart contract (hợp đồng thông minh) chứa logic kiểm định
   • Validator đăng ký tham gia AVS và vận hành phần mềm chuyên biệt
   • Khi cần thực hiện kiểm định, tác vụ được phân phối tới các node validator trong mạng
   • Validator xử lý tính toán và gửi trả kết quả
   • Tính chính xác của kết quả được xác nhận thông qua đồng thuận mạng

4. Cơ chế thưởng – phạt: Validator nhận thưởng khi đóng góp sức mạnh tính toán và hashrate (tốc độ băm), đồng thời bị trừ tài sản stake nếu vi phạm, đảm bảo an toàn cho hệ thống.

Những rủi ro và thách thức của Actively Validated Services (AVS)

1. Rủi ro bảo mật:

   • Mô hình restaking khiến tài sản stake bị chia sẻ cho nhiều dịch vụ, làm tăng nguy cơ điểm lỗi duy nhất
   • Nếu validator tham gia nhiều AVS cùng lúc, các hành vi gian lận có thể kéo theo hậu quả dây chuyền lên nhiều hệ thống
   • Nguy cơ thông đồng và tấn công phối hợp tăng cao khi mật độ validator tập trung

2. Thách thức công nghệ:

   • Hạn chế về hiệu suất xác thực và thông lượng ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng dịch vụ
   • Việc điều phối, quản lý ưu tiên tài nguyên giữa nhiều AVS rất phức tạp
   • Đòi hỏi cơ chế thưởng-phạt khéo léo để cân bằng độ khó và phần thưởng giữa các tác vụ xác thực

3. Vấn đề kinh tế và quản trị:

   • Sự cạnh tranh giữa các AVS có thể dẫn đến phân bổ nguồn lực xác thực không đồng đều
   • Các cơ chế định giá dịch vụ còn chưa hoàn thiện, làm tăng rủi ro biến động thị trường
   • Trách nhiệm giữa các bên liên quan còn mập mờ, gây khó khăn khi xác định lỗi khi quá trình xác thực thất bại

4. Bất định pháp lý:

   • Các khu vực pháp lý khác nhau áp dụng quy định riêng đối với nhà cung cấp dịch vụ tính toán
   • Định giá pháp lý cho dịch vụ tính toán phi tập trung đến nay vẫn chưa cụ thể

Là một khuôn mẫu công nghệ mới, AVS vẫn cần được kiểm chứng khả năng kiểm soát rủi ro và sự ổn định lâu dài thông qua thử nghiệm thị trường cũng như tối ưu kỹ thuật.

Actively Validated Services (AVS) là bước tiến nổi bật của hạ tầng blockchain, cung cấp lớp dịch vụ xác thực chuyên sâu, có khả năng mở rộng cao cho ứng dụng phi tập trung. Nhờ tận dụng tài sản stake và nguồn lực tính toán sẵn có trên mạng, mô hình AVS tạo điều kiện để nhà phát triển xây dựng ứng dụng đòi hỏi sức mạnh tính toán chuyên biệt, đồng thời duy trì mức độ phi tập trung và bảo mật tối ưu. Mặc dù còn đối diện các thách thức kỹ thuật và kinh tế, AVS mở ra giải pháp sáng tạo cho bài toán tam đề mở rộng blockchain, tiệm cận vị thế tiêu chuẩn trong kiến trúc blockchain mô-đun tương lai. Khi hệ sinh thái ngày càng trưởng thành, AVS sẽ thúc đẩy sự ra đời của các dịch vụ xác thực chuyên biệt, mở rộng mạnh mẽ phạm vi ứng dụng cho công nghệ blockchain.