Thị trường đang từng bước phục hồi, “mùa altcoin” đã hé mở. Tuy nhiên, bảo vệ tài sản vẫn là yếu tố then chốt. Ngay cả khi cộng đồng trở nên quen thuộc với việc giao dịch trên Solana và ít lo ngại về các trò lừa đảo, các hoạt động “lập trình viên bán tháo” và “gọi vốn qua presale” đã trở thành thông lệ trong thế giới crypto, thì các vụ “rug pull” vẫn diễn ra—thậm chí với mức độ tinh vi hơn, gây nguy hại trực tiếp tới tài sản thực của nhà đầu tư.

Ngày 09/09, ZachXBT đã đăng trên kênh cá nhân rằng “Dự án Aqua trên Solana bị nghi ngờ rug pull với số tiền 21.770 SOL (tương đương khoảng 4,65 triệu USD). Trước đó, dự án này từng được quảng bá bởi Meteora, Quill Audits, Helius, SYMMIO, Dialect và một số influencer lớn. Toàn bộ số tiền bị chia thành bốn phần, chuyển qua các ví trung gian rồi phân bổ đến nhiều sàn giao dịch khác nhau.”

Hiện tại, đội ngũ Aqua đã tắt bình luận trên tất cả các bài đăng trên X.

Khác với những vụ rug pull thông thường, Aqua tỏ ra rất “hợp pháp”. Dự án cung cấp sản phẩm thực, dữ liệu minh bạch trên DefiLlama. Theo DefiLlama, Aqua—bot giao dịch trên Telegram—tạo ra khối lượng giao dịch gần 137 triệu USD trong 30 ngày qua. Doanh thu sản phẩm đạt xấp xỉ 2,83 triệu USD.

Aqua cũng đã thuê QuillAudits kiểm tra bảo mật mã nguồn.

Tài khoản Twitter chính thức của Meteora đã retweet bài đăng của Aqua, xác nhận ủng hộ dự án.

Helius cũng đáp lại thông báo hợp tác của Aqua.

Nhờ quan hệ đối tác chính thức và được nhiều influencer nổi tiếng trong cộng đồng nói tiếng Trung Quốc và tiếng Anh cổ vũ, Aqua đã huy động được 21.700 SOL (tương đương khoảng 4,65 triệu USD) qua token presale. Đội dự án đã chuyển toàn bộ số tiền này, trong khi pool thanh khoản ban đầu cho token Aqua chỉ có 860 SOL (khoảng 184.000 USD).

Qua phân tích dữ liệu on-chain, @ReaperOfChains nhận thấy số tiền bị đánh cắp từ vụ lừa đảo presale IBXTrade $artic năm ngoái—trị giá hơn 20 triệu USD—đã chảy vào dự án Aqua. Anh cho rằng những kẻ chủ mưu IBXTrade cũng có liên quan đến vụ Aqua.

Tính đến hiện tại, trong số các đội dự án từng tương tác với Aqua trên Twitter, chỉ duy nhất nhà sáng lập Dialect, @aliquotchris, lên tiếng chính thức. Anh giải thích Dialect đơn thuần muốn hỗ trợ đội ngũ mới sử dụng bộ công cụ lập trình của mình, nhưng hiện tại đã rất hối tiếc. Dialect đang rà soát lại quy trình nội bộ để giảm thiểu rủi ro về sau. Anh đã xóa tweet quảng bá ban đầu để tránh điều hướng thêm người dùng tới Aqua. Tuy nhiên, anh vẫn đính kèm bài quảng bá gốc trong tuyên bố để bảo đảm minh bạch tối đa.

Sự minh bạch như vậy rất hiếm trong ngành, nơi đa số đội dự án chọn im lặng.

Ngày 18/04, Cointelegraph đưa tin bản cập nhật mới nhất từ nền tảng phân tích blockchain DappRadar xác nhận có 21 vụ rug pull trong đầu năm 2024. Đến năm 2025, chỉ ghi nhận 7 vụ, thể hiện xu hướng giảm đáng kể. Dù vậy, từ đầu năm 2025, hệ sinh thái Web3 đã chịu thiệt hại gần 6 tỷ USD vì các sự cố này, trong đó 92% là do token OM của Mantra sụp đổ (nhà sáng lập phủ nhận đây là rug pull). So sánh, tổng thiệt hại từ rug pull cùng kỳ năm 2024 chỉ đạt 90 triệu USD.

Chuyên gia DappRadar Sara Gherghelas phân tích, các vụ việc ít hơn nhưng sức ảnh hưởng lớn hơn, do đội nhóm lừa đảo tổ chức bài bản, thủ đoạn ngày càng phức tạp. Đặc điểm rug pull cũng thay đổi: quý I năm 2024 chủ yếu đến từ DeFi, NFT, meme coin; quý I năm 2025, meme coin chiếm ưu thế. Gherghelas cảnh báo: dấu hiệu nhận biết nguy cơ rug pull bao gồm ví hoạt động tăng mạnh bất thường, khối lượng giao dịch lớn nhưng mức tương tác thấp, hợp đồng thông minh chưa kiểm định, hoạt động GitHub hạn chế, nhóm phát triển ẩn danh hoặc DApp tăng trưởng đột biến.

Vụ lừa đảo Aqua cho thấy, ngay cả dự án được đối tác lớn bảo chứng, hoàn thành kiểm toán mã nguồn và có nhiều influencer hậu thuẫn vẫn khó tránh khỏi nguy cơ rug pull. Không một phương án bảo vệ nào có thể ngăn chặn hành vi cố ý của đội ngũ phát triển—và khi sự cố xảy ra, kỳ vọng bên liên quan chịu trách nhiệm là điều phi thực tế.

Chúng tôi hy vọng các vụ rug pull sẽ ngày càng hiếm trong cộng đồng crypto.

Thông báo:

1. Bài viết này được đăng lại từ [BlockBeats] với bản quyền thuộc về tác giả gốc [Cookie]. Nếu cần giải quyết vấn đề về bản quyền, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn. Chúng tôi sẽ xử lý kịp thời theo đúng quy định.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm và ý kiến trình bày trong bài chỉ thuộc về tác giả, không mang tính khuyến nghị đầu tư.
3. Các phiên bản ngôn ngữ khác của bài viết này do đội Gate Learn dịch. Vui lòng không sao chép, phân phối hoặc sử dụng bản dịch mà không dẫn nguồn Gate.