Các rủi ro bảo mật nghiêm trọng của tiền mã hóa và lỗ hổng hợp đồng thông minh nổi bật trong giai đoạn 2024-2025 là gì?

Những lỗ hổng hợp đồng thông minh: Từ vụ khai thác mint trị giá 216 triệu USD tại Gala Games đến lỗ hổng phê duyệt 44,7 triệu USD của Hedgey Finance

Lỗ hổng hợp đồng thông minh đã trở thành mối đe dọa trọng yếu đối với hệ sinh thái blockchain, khi các vụ tấn công lớn gần đây cho thấy hậu quả tài chính nghiêm trọng do sai sót bảo mật. Trường hợp Gala Games minh chứng mức nguy hiểm của các lỗ hổng này, khi kẻ tấn công lợi dụng điểm yếu trong hợp đồng thông minh để mint ra 5 tỷ token GALA với tổng giá trị khoảng 216 triệu USD. Kẻ tấn công chiếm quyền kiểm soát địa chỉ quản trị và bán tháo 592 triệu token với giá 21,8 triệu USD trước khi giao thức kịp phản ứng, khiến giá giảm mạnh 15% từ 0,0467 USD xuống 0,0397 USD chỉ trong vài giờ.

Những vụ việc này cho thấy bài toán cốt lõi của DeFi: tính tự động trong hợp đồng thông minh mở ra các bề mặt tấn công mới, đòi hỏi kiểm toán bảo mật nghiêm ngặt và cơ chế bảo vệ đa tầng. Việc các lỗ hổng này diễn ra trên nhiều giao thức là tín hiệu cho thấy, khi blockchain ngày càng phổ biến, khung bảo mật hợp đồng thông minh toàn diện đã trở thành yêu cầu bắt buộc để bảo vệ tài sản người dùng và duy trì tuổi thọ giao thức.

Các vụ tấn công mạng điển hình 2024-2025: Web3 mất 2,491 tỷ USD do sàn giao dịch bị xâm nhập và ví bị đánh cắp

Hệ sinh thái tiền mã hóa đã đối mặt với các rủi ro bảo mật chưa từng có trong năm 2024-2025, ghi nhận thiệt hại hơn 2,491 tỷ USD do các vụ xâm nhập sàn giao dịch và xâm phạm ví. Đây là mức tăng đột biến về trộm cắp Web3, vượt tổng thiệt hại cả năm 2024 chỉ trong sáu tháng đầu năm 2025.

Các sàn giao dịch chịu tổn thất nặng nhất do kiểm soát truy cập yếu và quy trình ký giao dịch bị xâm phạm. Bybit mất 1,46 tỷ USD, còn vụ tấn công Phemex tháng 01 năm 2025 gây thiệt hại 85 triệu USD tài sản mã hóa. Các nền tảng tập trung, quản lý lượng lớn tài sản người dùng, trở thành mục tiêu khi hệ thống quản lý khóa riêng không đảm bảo an toàn.

Xâm phạm ví cũng là mối đe dọa nghiêm trọng, chiếm khoảng 69% tổng thiệt hại nửa đầu năm. Nguyên nhân chủ yếu là việc đánh cắp thông tin xác thực, thiết bị bị xâm nhập, với mục tiêu là cả ví cá nhân lẫn ví vận hành quản lý lượng tài sản lớn. Các nhóm tấn công được nhà nước bảo trợ, nổi bật là Lazarus Group từ Triều Tiên, ngày càng nâng cao kỹ năng thực hiện các vụ tấn công diện rộng, buộc ngành phải thay đổi căn bản cách xây dựng hạ tầng bảo mật và chiến lược bảo vệ tài sản.

Rủi ro tập trung hóa: Sự cố ví nóng và quản lý khóa riêng tại sàn giao dịch khiến hơn 1,1 tỷ USD tài sản người dùng bị lộ

Các sàn giao dịch tập trung đã trải qua nhiều sự cố bảo mật nghiêm trọng, phơi bày điểm yếu của mô hình lưu ký tài sản số. Sự cố Mt. Gox năm 2014 khiến mất khoảng 460 triệu USD Bitcoin do ví nóng bị xâm nhập và quản lý khóa riêng kém. Sau đó, Coincheck bị đánh cắp 530 triệu USD năm 2017 bởi các lỗ hổng tương tự, còn vụ hack Coinrail năm 2018 làm mất thêm 500 triệu USD. Riêng ba vụ này đã khiến thiệt hại vượt 1,49 tỷ USD tài sản người dùng.

Lỗ hổng cốt lõi đến từ mô hình lưu ký tập trung, nơi sàn giao dịch nắm quyền kiểm soát khóa riêng thay vì người dùng. Điều này tạo ra điểm thất bại duy nhất, dễ bị tấn công từ bên ngoài hoặc do quản lý nội bộ kém. Ví nóng, lưu trữ tài sản trực tuyến để giao dịch thuận tiện, có bề mặt tấn công lớn hơn nhiều so với lưu trữ lạnh. Nếu sàn không triển khai xác thực đa chữ ký hoặc không thực hiện chuẩn mã hóa cao, kẻ xấu có thể truy cập toàn bộ hệ thống ví.

Câu nói "not your keys, not your coins" (không giữ khóa, không sở hữu tiền) đã phản ánh đúng rủi ro này. Khi gửi tiền vào nền tảng tập trung, người dùng mất quyền kiểm soát trực tiếp, phụ thuộc vào sàn áp dụng chuẩn bảo mật ngành. Tuy nhiên, thực tế cho thấy các sự cố vận hành vẫn diễn ra phổ biến, và khóa riêng bị xâm phạm luôn là điểm yếu nghiêm trọng nhất của hệ sinh thái lưu ký tiền mã hóa.