10 Đồng Coin Tệ Nhất Trong Năm 2025: Khi Kinh Tế Suy Giảm

Có một hiện tượng kinh tế hấp dẫn xảy ra khi niềm tin biến mất khỏi một quốc gia. Đồng tiền ít giá trị nhất thế giới không xuất hiện một cách ngẫu nhiên—nó là kết quả của các quyết định chính trị, khủng hoảng cấu trúc và bỏ rơi thể chế. Năm 2025, thực tế này đã trở nên trầm trọng hơn ở nhiều quốc gia, tạo ra tình trạng người dân phải mang theo chồng tiền mặt để mua sắm đơn giản tại siêu thị.

Brazil, kết thúc năm 2024 với tư cách là đồng tiền tệ tệ nhất thế giới trong số các nền kinh tế chính với mức mất giá 21,52%, đã trải qua một sự sụt giảm đáng kể. Tuy nhiên, điều này còn nhạt nhòa khi so sánh với các vụ sụp đổ tiền tệ ở các quốc gia khác. Trong khi ở đây chúng ta đối mặt với tỷ giá đô la Mỹ R$ 5,44 (theo dữ liệu tháng 9 năm 2025), có những nền kinh tế mà đơn vị tiền tệ địa phương đã mất tới 99% sức mua trong vòng vài năm.

Các nền tảng đằng sau sự suy thoái tiền tệ

Để hiểu tại sao một đồng tiền ít giá trị nhất thế giới lại đạt đến mức này, cần xem xét các cơ chế phá hoại giá trị của một đồng tiền. Sự mất giá tiền tệ không bao giờ là riêng lẻ—nó luôn đại diện cho sự sụp đổ của nhiều hệ thống cùng lúc.

Lạm phát phi mã: Trong khi 7% lạm phát hàng năm gây lo ngại ở các nền kinh tế phát triển, một số quốc gia đối mặt với tình cảnh giá cả tăng gấp đôi hàng tháng. Hiện tượng này, gọi là siêu lạm phát, làm mòn tiết kiệm, lương và mọi hình thức dự trữ giá trị bằng tiền địa phương. Các nền kinh tế cấu trúc yếu thường rơi vào vòng luẩn quẩn nơi lạm phát thúc đẩy mất giá, và mất giá lại thúc đẩy lạm phát nhiều hơn.

Suy thoái thể chế: Khi an ninh pháp lý biến mất—qua các vụ đảo chính, nội chiến hoặc các biến động chính trị liên tục—nhà đầu tư quốc tế đơn giản là bỏ chạy. Không còn niềm tin vào các thể chế, không ai muốn giữ tài sản denominated bằng đồng tiền địa phương.

Cách ly kinh tế: Các lệnh trừng phạt quốc tế hoạt động như một vòng vây tài chính. Một quốc gia bị cô lập khỏi hệ thống ngân hàng toàn cầu sẽ mất khả năng tiếp cận thương mại quốc tế, khiến đồng tiền của họ trở nên vô dụng cho các giao dịch bên ngoài. Tình trạng này đã trở nên trầm trọng hơn vào năm 2025 với các thay đổi trong chính sách trừng phạt.

Mất dự trữ: Ngân hàng trung ương giống như két sắt của một quốc gia. Khi các dự trữ (vàng, đô la, tiền tệ quy đổi) cạn kiệt, không còn công cụ nào để bảo vệ đồng tiền khỏi các hoạt động đầu cơ hoặc rút vốn.

Rút vốn tư nhân: Khi ngay cả người dân địa phương cũng thích giữ đô la một cách không chính thức thay vì giữ đồng tiền của chính mình, tín hiệu rõ ràng: nền kinh tế đã rơi vào giai đoạn nguy kịch. Sự rút vốn này làm trầm trọng thêm sự mất giá.

10 kịch bản tiền tệ tồi tệ nhất toàn cầu năm 2025

Dựa trên các tỷ giá hối đoái cập nhật và phân tích kinh tế quốc tế, dưới đây là bức tranh về các đồng tiền ít giá trị nhất thế giới:

1. Đồng Lira Lebanon (LBP) - Tình huống cực đoan

Tỷ giá: 1 triệu LBP = R$ 61,00 (tháng 9 năm 2025)

Lebanon là trường hợp nghiêm trọng nhất của sụp đổ tiền tệ đương đại. Chính thức, tỷ giá hối đoái nên là 1.507,5 lira đổi lấy một đô la, nhưng tỷ giá này đã không còn thực tế từ năm 2020. Trong thị trường chợ đen—nơi các giao dịch thực sự diễn ra—người ta yêu cầu hơn 90 nghìn lira để mua một đô la.

Sự mong manh đến mức các ngân hàng xác lập giới hạn rút tiền và nhiều cửa hàng chấp nhận chỉ tiền ngoại tệ. Các tài xế dịch vụ gọi xe ở Beirut yêu cầu thanh toán bằng đô la vì họ đơn giản từ chối đồng tiền quốc gia.

2. Rial Iran (IRR) - Hậu quả của các lệnh trừng phạt

Tỷ giá: 1 real = 7.751,94 rials

Lệnh cấm vận kinh tế của Mỹ đã biến rial thành một đồng tiền gần như vô giá trị. R$ 100 chuyển thành hàng triệu rials, tạo ra một tình huống siêu thực nơi người dân trông như tỷ phú giấy.

Chính phủ cố gắng kiểm soát tỷ giá một cách nhân tạo, nhưng tồn tại nhiều tỷ giá song song cùng lúc. Hậu quả thú vị nhất là sự di cư hàng loạt của giới trẻ Iran sang các loại tiền điện tử. Bitcoin và Ethereum đã trở thành nơi lưu trữ giá trị đáng tin cậy hơn đồng tiền chính thức, thể hiện một sự thay đổi hành vi đáng kể trong việc giữ giá trị.

3. Đồng Việt Nam (VND) - Yếu tố cấu trúc

Tỷ giá: khoảng 25.000 VND đổi lấy một đô la

Việt Nam thể hiện một nghịch lý: nền kinh tế đang mở rộng, nhưng đồng tiền đã yếu đi rõ rệt do chính sách tiền tệ có chủ đích. Du khách cảm thấy như triệu phú khi rút ra một triệu đồng từ máy ATM, như trong các cảnh phim tội phạm.

Đối với người dân địa phương, hậu quả là nhập khẩu trở nên cấm đoán và sức mua quốc tế gần như biến mất. Đây là ví dụ về sự yếu kém của đồng tiền không chỉ phản ánh các vấn đề kinh tế mà còn là các quyết định chính trị có chủ đích.

4. Đồng Lào (LAK) - Kinh tế ngoại vi

Tỷ giá: khoảng 21.000 LAK đổi lấy một đô la

Lào trải qua các hạn chế điển hình của các nền kinh tế ngoại vi: thị trường nội địa thu hẹp, phụ thuộc nặng nề vào nhập khẩu và áp lực lạm phát kéo dài. Đồng kip yếu đến mức các thương nhân ở biên giới Thái Lan thích chấp nhận baht Thái—thậm chí từ chối đồng tiền chính thức của chính quốc gia họ.

5. Rupiah Indonesia (IDR) - Gã khổng lồ với đồng tiền yếu

Tỷ giá: khoảng 15.500 IDR đổi lấy một đô la

Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, không thể duy trì một đồng tiền mạnh. Từ năm 1998, rupiah luôn nằm trong số các đồng tiền yếu nhất thế giới. Trớ trêu thay, điều này lại mang lại lợi ích cho du khách Brazil: Bali cung cấp trải nghiệm sang trọng với giá rẻ—R$ 200 mỗi ngày cho phép phong cách sống thượng lưu.

6. Đồng Uzbek (UZS) - Di sản của nền kinh tế đóng cửa

Tỷ giá: khoảng 12.800 UZS đổi lấy một đô la

Uzbekistan đã thực hiện các cải cách kinh tế đáng kể gần đây, nhưng đồng som vẫn mang nặng gánh của nhiều thập kỷ kinh tế cô lập. Dù cố gắng thu hút đầu tư nước ngoài, đồng tiền vẫn phản ánh sự mong manh về cấu trúc.

7. Franc Guinea (GNF) - Tài nguyên giàu, giá trị nghèo

Tỷ giá: khoảng 8.600 GNF đổi lấy một đô la

Guinea là ví dụ về quốc gia giàu tài nguyên (vàng, bauxit) nhưng đồng tiền yếu. Bất ổn chính trị kéo dài và tham nhũng hệ thống ngăn cản sự chuyển đổi khoáng sản dồi dào thành sức mạnh tiền tệ.

8. Peso Paraguay (PYG) - Hàng xóm truyền thống yếu

Tỷ giá: khoảng 7,42 PYG đổi lấy một real

Quốc gia láng giềng của chúng ta có nền kinh tế tương đối ổn định, nhưng đồng guarani luôn yếu hơn. Đối với người tiêu dùng Brazil, điều này giúp Ciudad del Este luôn là điểm mua sắm lợi nhuận truyền thống.

9. Ariary Madagascar (MGA) - Nền kinh tế nghèo nhất

Tỷ giá: khoảng 4.500 MGA đổi lấy một đô la

Madagascar nằm trong số các quốc gia có chỉ số phát triển con người thấp nhất, và thực tế này phản ánh rõ ràng qua đồng ariary. Các mặt hàng nhập khẩu có giá cắt cổ và sức mua quốc tế gần như bằng không.

10. Đồng Burundi (BIF) - Suy yếu do bất ổn

Tỷ giá: khoảng 550,06 BIF đổi lấy một real

Kết thúc bức tranh là một đồng tiền đã bị phá hủy đến mức các giao dịch lớn hơn yêu cầu mang theo số lượng lớn tiền mặt. Bất ổn chính trị kéo dài thể hiện rõ ràng qua sự sụp đổ tiền tệ.

Bài học cho nhà đầu tư và các nhà quan sát kinh tế

Bức tranh về các đồng tiền ít giá trị nhất thế giới năm 2025 vượt ra ngoài sự tò mò tài chính. Nó phản ánh các điểm yếu của nền kinh tế đương đại.

Rủi ro kinh tế thực sự: Các đồng tiền yếu báo hiệu các cuộc khủng hoảng sâu sắc. Dù trông có vẻ là cơ hội cho các nhà đầu cơ, thực tế là sự suy thoái thực sự đang diễn ra.

Lợi ích du lịch: Các điểm đến có đồng tiền mất giá trở nên dễ tiếp cận tài chính hơn đối với du khách có ngoại tệ mạnh. Động thái này đã tạo ra các nền kinh tế phụ thuộc vào du lịch.

Giáo dục vĩ mô: Theo dõi sự mất giá tiền tệ cung cấp hiểu biết thực tiễn về cách lạm phát, tham nhũng và bất ổn ảnh hưởng đến các cộng đồng thực tế. Hiểu các cơ chế này là một phần của giáo dục tài chính cần thiết cho bất kỳ nhà đầu tư nào.

Sự ổn định kinh tế, niềm tin thể chế và quản trị tốt không chỉ quyết định hiện tại của một đồng tiền, mà còn định hình tương lai của nó như một công cụ giữ giá trị. Đối với những ai muốn bảo vệ tài sản khỏi sự xói mòn của lạm phát, bài học rõ ràng là: đa dạng hóa quốc tế và các tài sản vượt qua biên giới cung cấp sự bảo vệ mà các đồng tiền địa phương thường không thể mang lại trong bối cảnh bất ổn hệ thống.