Token ORE huyền thoại tái xuất — lần này tăng trưởng gấp 30 lần chỉ trong một tháng

ORE ra mắt năm 2024 với tư cách là quán quân cuộc thi hackathon Solana Renaissance, từng khiến mạng Solana bị quá tải bởi hệ thống proof-of-work và khối lượng giao dịch vượt mức.

Sau gần một năm tạm ngưng hoạt động, ORE đã tái xuất trong hệ sinh thái Solana. Trước đó, giao thức PoW của dự án từng được gọi là “Solana Crasher”, nay trở lại với giao thức nâng cấp mới. Giá token đã tăng từ 10 USD lên trên 600 USD chỉ trong tháng qua, doanh thu giao thức mỗi ngày vượt 1 triệu USD. Hiện ORE đứng thứ hai về thu nhập giao thức trên Solana, chỉ sau Pump.fun, và gần như toàn bộ tăng trưởng đến từ các sàn giao dịch phi tập trung (DEX).

Dự án ORE do nhà sáng lập ẩn danh Hardhat Chad phát triển, theo triết lý bảo mật danh tính giống Satoshi Nakamoto của Bitcoin. Giai đoạn đầu, Hardhat Chad tự mình xây dựng ORE V1. Hiện đội ngũ dự án gồm các thành viên như Neil Shahani, phụ trách phát triển và cộng đồng.

Đội ngũ ORE thành lập Regolith Labs làm đơn vị phát triển chính thức.

Tháng 9 năm 2024, Regolith Labs—nhóm phát triển ORE—đã gọi vốn hạt giống 3 triệu USD do Foundation Capital dẫn đầu, có sự tham gia của Solana Ventures và các đối tác khác. Khoản vốn này chủ yếu phục vụ mở rộng đội ngũ và nâng cấp công nghệ.

Sau đó, đội dự án phát hành giao thức V2, nhưng giai đoạn đầu V2 không giải quyết được lệch động lực, dẫn đến phần thưởng khai thác thấp và giá ORE liên tục suy giảm.

Sau một năm cải tiến, đội ngũ đã phát hiện điểm rò rỉ giá trị trong mô hình PoW truyền thống và tiến hành tái cấu trúc hoàn toàn. Ngày 22 tháng 10 năm 2025, ORE thông báo giao thức mới, có khả năng tích lũy doanh thu, định hình cơ chế kinh tế token ổn định và thúc đẩy mục tiêu xây dựng kho lưu trữ giá trị bản địa cho Solana.

Giao thức mới triển khai hệ thống khai thác dạng lưới 5×5. Mỗi vòng kéo dài một phút, người tham gia stake SOL để chiếm các ô trên lưới. Kết thúc vòng, hệ thống sinh số ngẫu nhiên chọn ô thắng, người tham gia trong ô này chia hết SOL từ 24 ô còn lại theo tỷ lệ. Ngoài ra, một người trong ô thắng có cơ hội nhận phần thưởng ORE bổ sung (mỗi khoảng ba vòng). Cơ chế này biến trò chơi tổng bằng 0 thành phân phối giá trị tập thể, toàn bộ SOL thua chuyển trực tiếp cho người thắng—loại bỏ thất thoát giá trị.

Giao thức còn có quỹ thưởng “Motherlode”, bổ sung 0,2 ORE mỗi vòng với xác suất trúng thưởng 1:625. Nếu chưa trúng, quỹ sẽ tích lũy đến khi có người may mắn giành thưởng ở vòng sau.

Mô hình kinh tế: Động lực giảm phát và tích lũy giá trị

Điểm đổi mới nổi bật của ORE là cơ chế thu nhận giá trị. Mọi phần thưởng khai thác đều chịu phí tinh luyện 10% khi rút và khoản này tự động phân phối cho người tham gia khác dựa trên lượng ORE chưa nhận. Người giữ ORE khai thác càng lâu càng tích lũy được nhiều.

Quan trọng hơn, giao thức tự động thu 10% phần thưởng SOL làm thu nhập giao thức. Khoản này dùng để mua lại ORE token trên thị trường mở. Trong bảy ngày qua, doanh thu giao thức đạt 21.529 SOL (khoảng 3,6 triệu USD), thực hiện mua lại 10.381 ORE. 90% token mua lại bị đốt vĩnh viễn, 10% còn lại chia cho người gửi staking.

Cơ cấu này giúp ORE linh hoạt phát hành ròng giữa lạm phát và giảm phát. Khi doanh thu giao thức mạnh, hệ thống chuyển sang giảm phát.

Hiện tại, có tổng cộng 286.629 ORE đang gửi staking trong giao thức, tổng giá trị khóa (TVL) vượt mức 150 triệu USD và tỷ suất lợi nhuận (APR) đạt 20,93%.

Cơ chế kinh tế token

ORE giữ tổng cung tối đa 5 triệu token và tốc độ phát hành trung bình khoảng 1 ORE/phút. Tuy nhiên, với doanh thu giao thức và cơ chế đốt tự động, phát hành ròng có thể dao động từ lạm phát hạn chế đến giảm phát không giới hạn, tùy thuộc vào doanh thu. Dữ liệu của Dune cho thấy ORE đã giảm phát trong năm ngày của bảy ngày gần nhất.

Ghi nhận hệ sinh thái: Solana chính thức công nhận

Đội ngũ chính thức của Solana đặc biệt chú ý đến lợi nhuận của giao thức. Ngày 10 tháng 11, tài khoản chính thức Solana đã trích dẫn tweet từ trưởng bộ phận phát triển ORE Neil Shahani, bày tỏ sự ngạc nhiên khi doanh thu mỗi ngày vượt 1 triệu USD.

Đồng sáng lập Solana, toly, khẳng định: “Ore là tiền,” và retweet lại, nhấn mạnh incentive cho thợ đào, lợi suất gửi staking đến từ doanh thu thay vì lạm phát, cùng hiệu quả hoàn phí tăng cường hệ sinh thái.

Bên cạnh đó, ORE cũng mở rộng tích hợp với các nền tảng mới. Thiết bị Seeker của Solana Mobile đã hỗ trợ ứng dụng ORE, giúp người dùng khai thác ngay trên điện thoại.

Phản ứng cộng đồng

Một số thành viên cộng đồng vẫn thận trọng với sự trở lại của ORE. Một số ý kiến cho rằng tham gia trò chơi khai thác có thể khiến lợi nhuận âm, khi phần lớn lợi ích thuộc về người nắm giữ ORE. Cơ chế khai thác vốn là trò chơi tổng bằng 0: SOL của người thua chuyển hoàn toàn cho người thắng. Khi số người tham gia tăng, chi phí khai thác (SOL đầu tư) tăng mạnh.

Người khai thác “đào rồi bán ngay” chịu rủi ro biến động giá và phí tinh luyện cao. Ngược lại, người nắm giữ dài hạn có thể bù chi phí—thậm chí thu lợi nhuận ròng—nhờ phí tinh luyện, thưởng gửi staking và tăng giá giảm phát. Vì thế, ngày càng nhiều người dùng chọn giữ token trực tiếp thay vì khai thác chủ động.

Thông báo:

1. Bài viết này được đăng lại từ [Foresight News]. Bản quyền thuộc về tác giả gốc [Nicky, Foresight News]. Nếu có ý kiến về việc đăng lại, vui lòng liên hệ nhóm Gate Learn để được xử lý theo quy trình liên quan.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm trong bài viết chỉ thuộc về tác giả, không phải tư vấn đầu tư.
3. Các phiên bản ngôn ngữ khác do nhóm Gate Learn dịch, không được sao chép, truyền tải hoặc đạo văn nếu không trích dẫn Gate.